نسخه آزمایشی
جمعه, 10 فروردين 1403 - Fri, 29 Mar 2024

مدیریت جامعه پساکرونا در برنامه «مکث» / تحلیل جریان کرونا در مقیاس مواجهه تمدنی با غرب

متن زیر سخنان آیت الله میرباقری به تاریخ 19 اردیبهشت ماه سال 99 است، که در برنامه تلویزیونی مکث ایراد فرمودند. ایشان در این جلسه بیان میدارند؛ ما در یک درگیری تمدنی با غرب قرار داریم، لذا باید در این ماجرای کرونا به توطئه پشت پرده دشمن دقت کنیم و با تحلیل درست بتوانیم پاسخ مناسبی به آن ها بدهیم. بعد پاسخ به این توطئه ها، ما باید به نقش خودمان در پسا کرونا دقت کنیم. ما در این ماجرای کرونا هر قدر که به کادر درمان خودمان اعتماد داریم، به نهاد های بین المللی بدبین هستیم؛ چون آن ها متهم به جنایت های بسیاری هستند. یکی از توطئه های بزرگ آن ها، گسترش خود کنترلی به بهانه انتشار این ویروس است. در پس پرده این ماجرای کرونا توطئه هایی وجود دارد؛ ببینید این مسئله چند بُعد دارد که فقط یکی از آن ها سلامت است. ما باید به ابعاد دیگر این مسئله هم دقت کنیم. نکته ای که رهبر انقلاب در نیمه شعبان فرمودند این بود که غرب به دنبال ایجاد یک سازمان دهی پیچیده تر برای دنیای مدرن است، ولی موفق نخواهد شد؛ چون ظرفیت این تمدن مادی بیشتر از این نیست. به قول حضرت امام، این دولت های غربی، مانند گرگ هایی هستند که در زمستان بدون غذا مانده اند و هر لحظه منتظر فرصت اند تا به هم حمله کنند و از هم تغذیه کنند. حالا ما به عنوان رقیب این تمدن، باید برای جهان پسا کرونا برنامه داشته باشیم و کار کنیم. ما باید در این ماجرای همدلی و مواساتی که رهبر انقلاب فرمودند را از رخنه پوشی دولت مدرن بیرون بیاوریم و تبدیل به یک کار فراگیر کنیم تا الگوی جدیدی در دوران بعد از کرونا باشد.

توطئه غرب در ماجرای کرونا

أَعُوذُ بِاللَّهِ مِنَ الشَّيْطَانِ الرَّجِيم  بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِيم  الْحَمْدُ لِلَّهِ رَبِّ الْعالَمِين  وَ صَلَّى اللَّهُ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ الطَّاهِرِين  وَ اللَّعْنَةُ عَلَى أَعْدَائِهِم  أَجْمَعِين . یک نکته مهمی که در فرمایشات رهبر بزرگوار انقلاب در روز میلاد امام زمان ارواحنا فداه وجود داشت، این بود که ایشان بعد از بیان لزوم انتظار منجی و اضطرار نسبت به منجی، به نوع تعامل درون جامعه ما با این پدیده کرونا توجه دادند. یعنی در این اتفاق جهانی که افتاده، رفتار مردم ما را با بقیه کشور ها مقایسه کردند و به این نکته دقت دادند و تحلیل کردند.

البته وقتی ما از رفتار ملت ها بحث می کنیم، به هیچ وجه نمی خواهیم بگوییم که در غرب، انسان مؤمن پیدا نمی شود؛ در کاخ فرعون هم مؤمن آل فرعون وجود داشت؛ آسیه همسر فرعون جزو مؤمنینی است که خدای متعال به عنوان ضرب المثل از او یاد می کند. پس این محل بحث ما نیست و ما فضای کلی تعلیم و تربیت غرب و جامعه غربی را بحث می کنیم.

ایشان نوع رفتاری که در غرب، چه از سوی دولت ها و چه از سوی مردم در این بحران اجتماعی ظهور و بروز پیدا کرده را با نوع مواجه ای که ملت بزرگ ما داشتند، مقایسه کرده و فرمودند بازگشت این حوادثی که در غرب دیده می شود، به فلسفه حاکم بر جوامع غربی است و این فلسفه ها هم نوعا بی خدایی و فرد گرایی است و انسان سوداگر و منفعت طلب و سود جو تربیت می کند. بر عکس این جوامع، در جامعه ایمانی، انسان های فداکار و اهل ایثار و محبت در راه خدا تربیت می شوند. متأسفانه این نکته ای که ایشان فرمودند مورد بحث جدی قرار نگرفت. ما باید به این نکته توجه داشته باشیم.

نکته دومی که ذیل همین مطلب بیان فرمودند این بود که جامعه ایمانی و مؤمنین را به یک رزمایش مواسات ایمانی دعوت کردند. به نظر من این مطلب هم خوب تحلیل نشد. تحلیل حقیر این است که این پیشنهاد، یک رزمایش برای رسیدن به دولت اسلامی و جامعه اسلامی بود. اگر چه اتفاقات خوبی در جامعه ما شکل گرفت، ولی این ها اصلا در حد و حدود یک رزمایش برای همچین کار بزرگی نیست.

نکته مهم دیگری که در فرمایشات ایشان بود که جای بحث دارد، این بود که ایشان به این پدیده ای که در جامعه جهانی رخ داده و آن را تحت تأثیر قرار داده توجه دادند و فرمودند که این یک ابتلاء بزرگ است، ولی آنچنان که بزرگ نمایی می شود نیست. یعنی ما خطر های بزرگ تری داشته ایم که جامعه بشری را تهدید می کرده، مثل جنگ جهانی و اتفاقات بزرگ دیگر و این در آن حد نیست. بعد هم توصیه کردند که مراقب نقشه ها و توطئه های دشمن باشیم.

تحلیل من این است که اگر چه این یک ابتلاء بزرگ برای جامعه جهانی است، ولی بزرگ نمایی این پدیده و این که پنج میلیارد آدم را به قرنطینه ببرند، علامت یک توطئه پشت پرده است و ما باید مراقب این توطئه پشت پرده باشیم. بخشی از این ها، برای تثبیت نقشه های منطقه ای آن هاست ولی یک توطئه های بزرگ تری هم هست که باید از آن ها بحث کنیم. یکی دیگر از نکات هم این است که ما باید به صورت ویژه از نحوه مواجهه ای که ما باید به عنوان رقیب تمدنی غرب داشته باشیم و نقشی که باید در این شرایط برای جهان پسا کرونا ایفا کنیم بحث بکنیم.

ببینید این مسئله کرونا و ماجرا های بعدش، یک برنامه ریزی بزرگ برای جامعه بشری است. البته در خود غرب هم بین طرفداران جهانی سازی و ملی گراها، سر دست گرفتن شرایط در فضای کنونی جهان، نزاع هایی جدی وجود دارد، ولی در این که یک طراحی بزرگ در مدل برخورد با این بیماری وجود دارد تردیدی نیست. امروز من یک خبری شنیدم که رسانه ملی خودمان نقل می کرد. می گفت که در یکی از بیمارستان های فرانسه، یک مورد ابتلا به کرونا، یک ماه قبل از پخش اخبار این ویروس کشف شده بود.

من از طریق دوستان دنبال می کردم که از وقتی این بیماری در چین شروع شد، یعنی از دهم دی، تا سی بهمن، بازار بورس آمریکا و کشور های اروپا ظاهرا سقوط جدی نداشته بودند، ولی از روز سی بهمن که در قم اعلام شد که دو مورد کرونا وجود دارد، بازار بورس این کشور ها به شدت سقوط کرد. بعد هم با این که وضع خیلی از کشور های اروپا از ایتالیا بدتر بود، آن داستان پیش آمد و ایتالیا خیلی مطرح شد. این بزرگ کردن ایتالیا که در اصل نکته اش وجود واتیکان است و قم، علامت یک توطئه علیه مذهب است. البته این علامت، علامت توطئه قبلی نیست؛ ممکن است سوء استفاده از واقعه باشد.

نکته دیگری که می گویند این است که این ویروس سکولار است؛ خب ویروس که سکولار نیست، مدیریتش به نحو سکولار است. این ها تمام تجمعات مذهبی را بر اساس پروتکل های بهداشت جهانی تعطیل کردند و داشتند به سمت تعطیلی ماه رمضان می رفتند. یک سری استفتائات از یک ماه قبل از رمضان به دفاتر مراجع معظم می رفت تا یک جوری برای خوردن روزه به عنوان خوف خطر برای بیماری مجوز بگیرد؛ یعنی می خواستند ماه رمضان را تعطیل کنند. اگر جامعه پزشکی متدین ما به میدان نیامده بودند و نفرموده بودند که روزه برای سلامت و امنیت جسم انسان مفید است، این ها واقعا ماه رمضان را تعطیل کرده بودند. مرحوم امام می فرمودند همین مانده که آقای ریگان هم یک حاشیه ای به عروه الوثقی بزند. بعد از این ماجرا هم، سازمان بهداشت جهانی گفت که روزه برای سلامتی مخاطره آمیز نیست.

علی ای حال از این توطئه های کوچک بگیرید تا توطئه های بزرگ تر برای ما آماده شده است. همان طوری که بعد از جنگ جهانی، کنترل بر جهان افزایش پیدا کرد، الان هم پذیرش خود کنترلی افزایش پیدا کرده است. معلوم است که طرح های بزرگی کشیده شده است.

یک صحبت هایی هم وجود دارد با این مضمون که بعضی سرمایه دار های بزرگ و دست های پشت صحنه، می خواهند از جامعه پزشکی جهان استفاده کنند و سلامت جامعه را برای پیش بردن مقاصد خودشان گروگان بگیرند. این ها بحث هایی تخصصی است که شما باید با متخصصین بحث کنید. نمی دانم چرا کمتر به این بحث ها می پردازیم؟ بنابراین یک سری توطئه های بزرگ پشت صحنه کروناست. حالا این که اصل تولید این ویروس و گسترشش هم یک توطئه بوده هم قرائنی پیدا می شود و احتمالش قوی شده است. خب حالا ما در مقابل این توطئه ها چه کار باید بکنیم؟

لزوم مقابله با این توطئه ها

اولین نکته این است که ما نباید نگران این توطئه ها باشیم چون این توطئه ها دو قسمت دارد؛ یک قسمتش در نجوا هایی است که شکل می گیرد و ما ازش خبر نداریم. «ما يَكُونُ مِنْ نَجْوى  ثَلاثَةٍ إِلاَّ هُوَ رابِعُهُمْ»(مجادله/7) شب قدر که تمام برنامه های عالم، روی میز حضرت قرار می گیرد، حضرت برنامه های سری آن ها را نیز می بیند و راجع بهشان تصمیم می گیرند. پس ما از این قسمت مسئله نگرانی نداریم. اما آن قسمتی که مربوط به ما می شود این است که ما رقیب تمدنی آن ها هستیم و دیگر نباید مثل دوران گذشته منفعل باشیم و باید برخورد فعالانه داشته باشیم. این برخورد فعالانه اگر چه هزینه هم داشته باشد، موجب می شود که تمام طرح های آن ها به نفع جبهه حق و جبهه مقاومت تمام شود. بنابراین اگر ما الان هم مقاومت بکنیم، حتما می توانیم در موازنه جهانی پسا کرونا مؤثر باشیم و نقش فعال داشته باشیم.

پس یک اتفاق مهمی پشت صحنه این جریان افتاده است و موازنه منطقه ای و جهانی را تحت تأثیر قرار داده است. پس ما هم که رقیب تمدنی غرب هستیم باید نقش فعال داشته باشیم، باید نسبت به این توطئه ها، آگاهانه برخورد کنیم و سعی کنیم این ماجرا را به نفع جبهه حق تمام کنیم.

یک نکته مهمی که من اینجا مکررا عرض می کنم این است که ما به همان اندازه که به مسئولان و جامعه پزشکی خودمان اعتماد داریم و یقین داریم که اغلب این ها مؤمن و خدا ترس اند و مردم و کشورشان را دوست دارند، به ساختار های جهانی بدبینیم و سوء ظن داریم؛ اعم از ساختار هایی که مربوط به حوزه اقتصادند یا حوزه سلامت. یعنی به همان اندازه که به سازمان تجارت جهانی و صندوق بین المللی پول که عامل ورشکستگی بسیاری از کشور های به قول خودشان جهان سومی است بد بین هستیم، به سازمان بهداشت جهانی هم به همین اندازه سوء ظن داریم. اگر چه این ها رفیق قافله اند ولی شریک دزد هم هستند. این ها متهم به ایجاد اپیدمی های بزرگ در آفریقا هستند و آزمایشگاه های انسانی خودشان را در آفریقا به پا کردند. من پیشنهاد می دهم که ما یک دادگاه بین المللی برای مستضعفین درست کنیم تا کم کم یک ساز و کار جهانی برایش درست شود و این ها را محاکمه کنیم.

بنابراین ما اگر می خواهیم از این توطئه ها رهایی پیدا کنیم به هیچ وجه به دشمن نباید اعتماد کنیم. «وَ لا تَرْكَنُوا إِلَى الَّذينَ ظَلَمُوا»(هود/113) رکون و اعتماد و دلبستگی به آن ها به شدت منع شده و باید با سوء ظن با آن ها برخورد بکنیم. یکی از کار های آن ها این است که علم را با سیاست آمیخته اند. من از جامعه پزشکان خودمان تقاضا می کنم که نگذارید این قدر علم پزشکی، به سیاست و تجارت گره بخورد. الان کار این ها همین گره زدن علم به تجارت و سیاست است. این کار، اعتبار دانش را کاهش می دهد. ما به علم و تدبیر و ایمان و مردم دوستی جامعه پزشکی خودمان اعتماد داریم، ولی این ها باید واقعا یک فاصله گذاری انجام بدهند که البته در ماجرای ماه رمضان این کار را کردند.

بنابراین بدون شک، یک توطئه ای پشت این ماجرای کرونا هست. البته نمی گویم که این توطئه پیشینی است یا پسینی اما در پس این ماجرا، یک نقشه بزرگی برای جهان کشیده شده و قدرت های پشت صحنه هم حامی این نقشه هستند. بنابراین ما باید در مقابل آن بخشی که مربوط به ماست، با هوشیاری عمل کنیم و اگر این کار را بکنیم، قطعا پیروز خواهیم شد.

بحران و توطئه حکمرانی مجازی

یکی از مهم ترین توطئه ها، نظم پذیری بیشتر و خود کنترلی، از طریق حکمرانی مجازی است. لذا یک توطئه بزرگی پشت صحنه است. این پدیده چند وجهی است؛ یک حوزه اش مربوط به پزشکی و سلامت است، اما ابعاد دیگرش مهم ترند. پس یک توطئه بزرگی در کار است که ما باید در مقابلش ایفای نقش کنیم. مطلب دیگری که در فرمایشات رهبر بزرگوار انقلاب اسلامی در روز نیمه شعبان بود، این بود که این ها دنبال ایجاد یک نظم پیچیده تر مادی هستند ولی موفق نخواهند بود، چون ظرفیت تمدن مادی، دیگر این را اقتضاء نمی کند.

یکی از بزرگ ترین فیلسوفان این ها در همین آغاز دوران به قول خودشان روشنگری، مقاله ای دارد که در آنجا از اجتماعی شدن انسان غیر اجتماعی بحث می کند و می گوید انسان ذاتا منفعت طلب است و این منفعت طلبی مانع اجتماعی شدن اوست. در ادامه از چگونگی اجتماعی شدن انسان سخن می گوید.

به گفته او، یکی از شکل های اجتماعی کردن انسان این است که در انسان ها عشق و همدلی و هم آوایی ایجاد کنیم تا انسان ها یک دیگر را دوست بدارند و دنبال منافع جمعی باشند. بعد می گوید از دل این سبک اجتماعی شدن، یک جامعه شبانی بیرون می آید و انسان ها در این جامعه شبانی، دیگر دنبال نو آوری و خلاقیت و پیشرفت نخواهند رفت و زندگی بسیار ساده ای خواهند داشت؛ برای همین انسان در دوران نطفگی خودش می ماند و استعدادش شکوفا نمی شود.

وقتی در مورد راه دیگر اجتماعی شدن صحبت می کند، می گوید طبیعت، از ما بهتر می فهمیده و برای همین یک سری اخلاقیات را در ما ایجاد کرده؛ ما دنبال هم آوایی هستیم اما او دنبال چیز دیگری است و برای همین اخلاقیاتی مانند حسادت و شهرت طلبی و میل به مالکیت بی حد و مرز را در ما ایجاد کرده است. این اخلاق ها هستند که می توانند عامل پیشرفت و نو گرایی و ظهور استعداد های جدید باشند و البته یک جایی انسان را مجبور می کنند که رو به جامعه بیاورد. این گونه یک اخلاق اجتماعی شکل می گیرد. حالا ما هر چه تأمل کردیم نفهمیدیم که چطور می شود اسم این را اخلاق بگذاریم.

نکته ای که هست این است که از این طبیعتی که او می گوید، در ادبیات ما به عنوان قوای جهل و ابلیس یاد شده است. در حدیث نورانی جنود عقل و جهل که شرح های متعددی هم دارد، از جمله شرح حضرت امام که خیلی مفصل است، حضرت می فرمایند که خدای متعال برای جهل و ابلیس جنود و لشکری خلق کرده و این لشکر، همان صفات رذیله اند؛ برای عقل هم جنودی خلق کرده که صفات حمیده اند.

لذا این ها می گویند که با صفات رذیله و بسط آن ها می شود توسعه و پیشرفت ایجاد کرد و لذا تلاش می کنند دائما در این کوره بدمند. دولت ها هم سعی می کنند تا انسان ها را با این اخلاقیات بار بیاورند. این اخلاقیات باعث گرگ صفت شدن انسان می شود و آن وقت یک جامعه وحشی شکل می گیرد. البته من نمی خواهم بگویم که در غرب، انسان های اخلاقی و متدین وجود ندارند ولی این اخلاقیات در آنجا غالب است.

خدا رحمت کند امام بزرگوار را، ایشان می فرمودند این ابر قدرت ها، مثل گرگ های شب های زمستانی هستند که غذا گیرشان نمی آید و در برف دور هم حلقه می زنند. این ها دائما به هم نگاه می کنند که اگر یکی از این ها چرتش بگیرد، بقیه او را بدرند. واقعا روابط اقتصادی، فرهنگی و سیاسی آن ها همین طور است.

این دولتی که انسان ها را این طور تربیت می کند و در این کوره رذائل اخلاقی می دمد و انسان ها را نسبت به دنیا حریص می کند، می خواهد از انسان ها برای توسعه استفاده کند. انسان ذاتا نسبت به دنیا حریص است و این دولت می آيد این صفات رذیله را در او ایجاد می کند و او را نسبت به دنیا تحریک می کند تا از او استفاده کند. در اصل انسان ها بنزین این ماشین هستند. این دولت ها، عاطفه انسانی را مثل انرژی های مادی خرج توسعه می کنند. از این تمدن جز این بیرون نمی آید.

حالا ما در شرایطی قرار گرفته ایم که بر خلاف نگاه آن ها نگاه می کنیم. آن ها باورشان نمی شد که یک ملتی برای خدا انقلاب کند، نه برای انگیزه های مادی و باز هم باورشان نمی شد که بعد از این انقلاب، یک نظامی مبتنی بر فرهنگ اسلام بسازند و بعد هم در بین این ملت، همدلی و هم آوایی شکل بگیرد. این چیزی که الان دارد در جامعه ما به نام هم آوایی شکل می گیرد، از نظر فیلسوفان مدرن و غربی، یک پدیده ضد اجتماعی و ضد پیشرفت است ولی می بینید که به فضل الهی شکل گرفته است و ما در این مرحله هستیم.

مرحوم شهید صدر یک بحثی در مقدمه چاپ دوم اقتصادنا دارند و در آنجا می گویند که جنبش های اصلاحی و کسانی که جنبش های اصلاحی را در جهان اسلام ایجاد کردند، نوعا به دنبال الگو های غربی یا شرقی رفتند؛ یعنی یا لیبرالیسم یا کمونیسم. بعد توضیح می دهند که این ها به ناچار باید به فرهنگ اسلام برگردند، به خاطر این که بار پیشرفت و گره گشایی، روی دوش امت ها و ملت هاست.

ببینید غرب توانسته انسان خودش را زمینی کند و نگاهش را از آسمان قطع بکند و او را سوداگر و منفعت طلب تربیت کند، اما نکته ای که هست این است که در مورد دنیای اسلام موفق نشده. غرب نتوانسته که انسان دنیای اسلام را زمینی بکند و نگاهش را از آسمان قطع بکند؛ بنابراین موفق نخواهد بود که روی دوش این انسان تمدن غربی را بسازند. لذا مرحوم شهید صدر می گویند این جنبش ها به ناچار باید به ادبیات اسلام برگردند. البته خود غربی ها هم باید به ناچار به اسلام برگردند چون آرمان های آن ها هم جز از طریق تعالیم انبیاء قابل دست یابی نیست.

عرض من این است، الان که ضعف غرب روشن شده و معلوم شده که این الگو های توسعه غربی با چه بحران های اساسی رو به رو هستند، ما باید یک مدل جدید بسازیم. این رزمایش همدلی مؤمنانه، نباید رخنه پوش دولت مدرن باشد و باید خودش تبدیل به یک کار فراگیر بشود. من به جوانان عدالت خواه عرض می کنم که الان وقت این است که به میدان بیایید و برای این رزمایش، مدل هایی ارائه بدهید که فراگیر بشود و از رخنه پوشی دولت مدرن بیرون بیاید و تبدیل به یک نظم فراگیر بشود. اگر این کار انجام بشود، ان شاء الله مقدمه شکل گیری دولت اسلامی در دوران پسا کرونا، به عنوان یک الگوی جدید، پیش روی بشر قرار می گیرد.