نسخه آزمایشی
جمعه, 31 فروردين 1403 - Fri, 19 Apr 2024

در پنجمین سالگرد آیت الله العظمي بهجت(ره) / بهره مندی از سرچشمه نور و معرفت امیرالمومنین(ع)، ويژگي ممتازِ سلوك این عارف بزرگ

در پنجمین سالگرد رحلت فقیه عارف، حضرت آیت الله العظمي بهجت قدس سره، مراسمی در روز 26 اردیبهشت 1393، در مسجد فاطمیه میعادگاه نماز و دروس این مرجع فقید، برگزار شد. جناب حجت الاسلام و المسلمین میرباقری؛ در جمع اساتید، شاگردان و ارادتمندان این فقیه بزرگ به سخنرانی پرداختند که گزارشی از این مراسم توسط این پایگاه تقدیم می شود.

حجت الاسلام والمسلمین سید مهدی میرباقری، بیانات خویش را با ذکر فضائل امیرالمؤمنین علیه السلام آغاز کردند و به این نکته اشاره نمودند که آن حضرت، اسامی متعددی در قرآن دارند که مرحوم بحرانی، این اسامی را براساس روایات در کتاب «اللوامع النورانیة» گردآوردی کرده است. یکی از این اسماء «نبأ عظیم» است. ایشان در تكميل اين نكته، به نقل روایتي از امیرمؤمنان علیه السلام پرداختند و گفتند: «ما لله آیة هی اکبر منّی و لا نبأ هی اعظم منّی» خدای متعال آیه ای بزرگتر و نبأی عظیم تر از من ندارد. در واقع نور ایشان است که در نبأها و اخبار عالم است. اگر کسی به این آیه و نبأ تمسک کند به اخبار عالم می رسد و صاحب معرفت می شود.

ایشان يكي از جهات عظمت حضرت امير عليه السلام را احاطه اميرمؤمنان بر همه اخبار و نبأهای عالم دانستند و افزودند: رسول اكرم(ص)، همه علوم را كه میراث جمیع انبیاء و اوصیاء است به حضرت امير (ع) سپردند. «يَمُصُّونَ الثِّمَادَ، وَ يَدَعُونَ النَّهَرَ الْعَظِيم‏»، نهر عظیم رسول خداست که جمیع علوم در ایشان جمع شده است و ایشان همه را نزد امیرالمومنین(ع) گذاشته اند. لذا اگر كسي از سر این چشمه بلند شد، از این اخبار بی بهره می شود. حجت الاسلام و المسلمين ميرباقري در توضيح بيشتر اين مطلب اين روايت را نقل كردند كه: «فَلَا سَوَاءٌ مَنِ اعْتَصَمَ النَّاسُ بِهِ وَ لَا سَوَاءٌ حَيْثُ‏ ذَهَبَ‏ النَّاسُ‏ إِلَى‏ عُيُونٍ‏ كَدِرَةٍ يُفْرَغُ بَعْضُهَا فِي بَعْضٍ وَ ذَهَبَ مَنْ ذَهَبَ إِلَيْنَا إِلَى عُيُونٍ صَافِيَةٍ تَجْرِي بِأَمْرِ رَبِّهَا لَا نَفَادَ لَهَا وَ لَا انْقِطَاع‏» ايشان در توضيح اين روايت گفتند: کسانی که دیگران به آنها متمسک شده اند، با آن کسی که اهل ولايت به او متمسک شده اند، یکسان نیستند. دیگران به چشمه های تیره روی آوردند، چشمه های آلوده ای که نمی جوشد؛ بلكه از ظرفی به ظرفی می ریزد. اما آنها که به ما رو آورده اند، به چشمه های بی پایان رو آورده اند.

ایشان جهت دوم عظمت امير مؤمنان را مهم تر از جهت اول دانستند و در توضيح آن گفتند: جهت ديگر بحث اين است که نبأ عظیم، شخص حضرت امیر(ع) است. راه وصول به حقایق هستی، آگاهی از مقامات امیرالمؤمنین علیه السلام است. کسی از اسرار عالم با خبر می شود که به مقامات امیرالمؤمنین آگاهی یابد، آنگاه خود این شخص سرچشمه نور می شود. انبیاء الهی كه باخبران عالمند از این چشمه سیراب بودند. در اين عالم، كسي خبردار می شود که شعاع وجودی امير مؤمنان را در خود متحمل شود. بارقه محبت و تمسک به ایشان، نور و معرفت است. لذا باید از ایشان گرفت و به دیگران هم منتقل کرد. کسی که بتواند این شعاع ها را تحمل کند، می تواند آنرا منتقل هم بنماید. لذا در احادیث داریم که «رَجُلٌ رَاوِيَةٌ لِحَدِيثِكُمْ يَبُثُّ ذَلِكَ فِي النَّاسِ وَ يُشَدِّدُهُ‏ فِي قُلُوبِهِمْ‏ وَ قُلُوبِ شِيعَتِكُمْ وَ لَعَلَّ عَابِداً مِنْ شِيعَتِكُمْ لَيْسَتْ لَهُ هَذِهِ الرِّوَايَةُ أَيُّهُمَا أَفْضَلُ قَالَ الرَّاوِيَةُ لِحَدِيثِنَا يَشُدُّ بِهِ قُلُوبَ شِيعَتِنَا أَفْضَلُ مِنْ أَلْفِ عَابِدٍ» یعنی اگر کسی حامل معارف شد و آن را منتقل و منتشر کرد از هزار عابد با فضیلت تر است. و البته هرکسی حامل این معنا نخواهد شد. امر، کلام و علم آنها، امر صعب و سخت است و هرکسی تحمل آن را ندارد. ولی اگر كسي حامل این معنا شد مشکات نور می شود. ايشان با بيان اين كه قلب مومن تحمل اين نور را دارد افزودند: در اخبار از قلب مؤمن تعبیر به مشکات نور شده است. در روايات وارد شده است كه انوار ما را از شیعیان ما بگیرید، همان طور كه در شب، نور خورشید را از ماه می گیرید. بنابراين اگر کسی به وجود مقدس امیرالمؤمنین علیه السلام راه پیدا کرد، خودش صاحب خبر و مشکات نور مي شود.

ایشان با اشاره به ويژگي مؤمني كه به مقام تحمل امر، علم، معرفت و نور مي رسد افزودند: چنين كسي همه سیرش در نور است؛ «الْمُؤْمِنُ يَتَقَلَّبُ فِي خَمْسَةٍ مِنَ النُّورِ مَدْخَلُهُ‏ نُورٌ وَ مَخْرَجُهُ نُورٌ وَ عِلْمُهُ نُورٌ وَ كَلَامُهُ نُورٌ وَ مَنْظَرُهُ يَوْمَ الْقِيَامَةِ إِلَى النُّور» یعنی مؤمن با انوار الهی عالم را می بیند. «ینظر بنور الله» می شود و از سیمای افراد، گذشته و آینده آنها را در مي يابد که این، همان مقام متوسمین است. ايشان با تأكيد دوباره بر اين كه همه این مقامات، فرع بر ظهور نور امیرمؤمنان در قلب و در وجود مؤمن است، گفتند: اگر در وجود مؤمن، نور امیرالمؤمنین ظهور پیدا کرد، مؤمن، متوسّم می شود و در پرتو نور امیرالمؤمنین، ازل و ابد خودش و دیگران را می تواند ببیند. آن وقت اين مؤمن، معلم الهي می شود و می فهمد برای هر کسی چه نسخه ای بايد بنویسد.

حجت الاسلام و المسلمین میرباقری یکی از مصادیق اين دسته از مؤمنان را حضرت آیت الله العظمی بهجت قدس سره دانستند و گفتند: تلقّی من این است كه ایشان از آن عباد ممتحَنی بود که به وادی ولایت امیرالمؤمنین علیه السلام و سرّ اين ولایت راه پیدا کرده بود و این سرّ هم، سرّ مکتوم و فاش نکردنی است. لذا من تلقّی ام درباره این مرجع بزرگوار و این عالم ربانیِ به تمام معنا، این است که این مرد بزرگ از کسانی بود که این رحیق سر به مُهر برایش گشوده شده بود و از جام ولایت امیرالمؤمنین علیه السلام نوشیده و سرشار بود فلذا گاهی فوران می کرد. در درس فقه و اصول، وقتي به هر مناسبتي بحث به اینجا می رسید، از بیان نورانی ایشان، بحث طعم دیگری پیدا می کرد.

حجت الاسلام و المسلمين ميرباقري با اشاره به كراماتي كه به حضرت آيت الله بهجت نسبت داده مي شود گفتند: اين که ما در فضیلت ایشان بگوییم که ايشان می دانستند در جیب من چیست و یا ذهن فلانی را می خواندند و...، براي ايشان نقص است. این مرد بزرگ در عين اين كه از این کشف و کرامات فراوان داشتند، ولی منزلت ایشان اینها نیست، منزلت ایشان آن باخبر بودن از وادی ولایت است. این است که در دوران ها کم است.

حجت الاسلام میرباقری در ادامه به ويژگي ديگري از آیت الله بهجت قدس سره پرداختند و افزودند: دیدن ایشان موجب یاد خدا بود. هیچ کسی نیست که آن مرد بزرگ را دیده باشد الا آنکه می داند که ایشان از آن عالِم هایی بودند که «یذکرکم الله رؤیته»، دیدن ايشان یاد خدا را زنده می کرد. اصلاً در وجود این مرد، دعوت به خود دیده نمی شد و فقط نور الهی بود. شاگردان ایشان می دانند که در کلام ایشان چه بیانی از معارف نورانی بود و بيان ايشان چه طعم شیرینی داشت.

ایشان در سخنان پاياني خود بهره مندي از آيت الله بهجت را در اين زمان نيز ممكن دانستند و گفتند: هنوز راه برای کسانی که اهل استفاده باشند باز است. این مرد بزرگ هر چند به ظاهر از دست ما رفته، ولی آثار و برکات معنوی ایشان در نسل و شاگردان و آثارشان موجود است. نور ایشان هنوز موجود است و اهل استضائه از آن بهره مند می شوند.