نسخه آزمایشی
پنج شنبه, 06 ارديبهشت 1403 - Thu, 25 Apr 2024
در مانحن فیه هم مرحوم خویی می فرمایند پرداخت خمس مشروط به عدم صرف در مؤونه است لذا صرف اموال در مؤونه جایز است و علم به شرط باعث تبدیل واجب مشروط به واجب مطلق نمی شود.
اشکال چهارمی که به این استدلال وارد کرده اند این است که نهایتا این روایت دلالت دارد که باید سالی یک بار خمس پرداخته شود اما دلالت ندارد که این خمس باید آخر سال پرداخته شود بلکه ممکن است پرداختن خمس در اول سال واجب باشد.
البته مرحوم خویی میتوانند به این اشکال پاسخ دهند که ادله استثناء مؤونه دال بر جواز اتلاف اموال امام علیه السلام بدون ضمان است که در این صورت میتوان آن را در مؤونه صرف کرد و ضمان هم ندارد؛ لکن این استظهار نیازمند قرینه است، و خود این حکم هم یک جعل مستبعدی است که ملک دیگری باشد ولی جواز اتلاف بدون ضم ...
بنابراین مرحوم خویی میفرمایند ادله خمس فوائد دلالت بر حکم وضعی دارد، لکن ادله استثناء مؤونه فقط دال بر حکم تکلیفی و جواز تصرف است و دلالتی بیش از این ندارد.
با همین بیان روشن می شود که اشکال دوم هم وارد نیست زیرا اگر بعدیت، علاوه بر بعدیت زمانی، دلالت بر بعدیت رتبی هم داشته باشد ممکن است آن دلالت التزامی که بیان شد تمام باشد و اگر هم کسی این بیان را نپذیرد ممکن است به این لازمه ملتزم شود که اگر کسی اموال خود را تلف کند متعلق خمس نخواهد بود لذا لازمه دو ...
اگر مراد ایشان این باشد که صرف در مؤونه نه شرط متاخر برای تعلق خمس است و نه شرط فعلی، اشکال مرحوم خویی وارد است زیرا در این صورت (اگر صرف در مؤونه شرط وجوب خمس نباشد) باید خمس را همان لحظه تعلق فایده پرداخت کرد و نمی توان آن را تا پایان سال به تاخیر انداخت.
مرحوم سید در بیان حکم این مسئله می فرمایند ملاک و معیار، انشاء سفر است لذا هرگاه انشاء سفر کرده باشد، هزینه های سفر هم جزء مؤونه های همان سالی است که انشاء سفر کرده است.
یعنی ملاک اینکه هزینه ها جزء مؤونه سال قبل باشد یا سال بعد این است که انشاء سفر در کدام سال باشد؛ یعنی اگر انشاء سفر در امسال بوده باشد هزینه های سفر به صورت کلی جزء هزینه های همان سال است لذا اگر هنوز در مسیر رفتن به حج باشد، هزینه های حج و بازگشت و هزینه های رسیدن به مقصد جزء مؤونه های سال قبل اس ...
استدلال هایی هم که بر عدم امکان تمسک به عام اقامه شده است، قابل قبول نیستند. اما اینکه گفته شده باید دلیل عموم ازمانی داشته باشد که به لحاظ اصولی ناتمام است، و اما اینکه فایده یک عنوان حدوثی است نیز ناتمام است زیرا ممکن است فایده حیت تعلیلی داشته باشد یعنی «مالی» که فایده بود متعلق خمس است نه اینکه ...
قائلین به تفصیل بین مواردی که از مؤونه خارج میشود و مواردی که داخل مؤونه باقی میمانند اینطور استدلال کرده اند که فقها قائل شده اند که اگر کسی برای تامین نیاز خود چاره ای جز این ندارد که آن را به تدریج تهیه کند، مثل جهزیه که متعارف این است که آن را به تدریج تهیه میکنند زیرا تهیه آن در یک سال مقدور ن ...