نسخه آزمایشی
جمعه, 10 فروردين 1403 - Fri, 29 Mar 2024

جلسه 225 / غیبت (10)

متن زیر تقریر و خلاصه ای از جلسه 225 درس خارج فقه مبحث مکاسب محرمه؛ جناب حجت الاسلام و المسلمین میرباقری است که در تاریخ چهارشنبه 30 دی 94 برگزار شده است. قابل ذکر است که متن برداشت شاگردان ایشان از مباحث است.

بعضی تفصیلی داده گفته اند که اگر غیبت از عیوب مستور باشد که کراهت زیاد غیبت شونده را به دنبال داشته باشد این غیبت از گناهان کبیره است و الا معلوم نیست که کبیره باشد.

از آنجا که ضابطه کبیره بودن قابل تطبیق بر مطلق غیبت است این تفصیل وجهی ندارد و دلیل روایی هم بر تایید آن نداریم

اما غیبت مخالفین چه حکمی دارد؟

ظاهر آیات حرمت غیبت لسان عامی دارد که شامل غیر شیعیان هم میشود و همینطور است ظاهر بعضی روایات مثل «من اغتاب مسلما أو ...» اما همانطور که مرحوم شیخ فرموده اند ظاهر برخی از این ادله حرمت را دائر مدار اخوت یا ایمان کرده است (مثل ذیل آیه سوره حجرات) لذا نمیتوان حرمت را به غیر مومن تعمیم داد. خصوصا که صدر آیه سوره حجرات هم خطاب را متوجه مومنین کرده است.

همچنین آیه اشاعه فحشاء نیز مقید است به «فی الذین آمنوا ...»

اما ادله ای که ظاهرشان مطلق و عام است نیز همانطور که مرحوم شیخ فرموده اند با ملاحظه روایات و  ادله حرمت غیبت محکوم ادله مقیدند. خصوصا با توجه به اینکه در روایات در تفسیر غیبت فرموده اند: «ذکرک اخاک ...» که این روایت که در مقام تفسیر غیبت است حکومت میکند بر ادله مطلقه. لذا حرمت غیبت برای موضوع اخوت است.

اگر این قیود در روایات هم نبود به تناسبات حکم و موضوع میتوانستیم روایات مطلق را قید بزنیم.

علاوه بر اینکه در غیبت عدم تجاهر به فسق شرط است و فسقی بالاتر از انکار امامت امام مفترض الطاعة نیست. البته ممکن است کسی بگوید این دلیل به نحو اطلاق جواز غیبت در همه افعال مخالفین ائمه و شیعیان را ثابت نمیکند. اما ممکن است بگوییم بعضی فسق ها میتواند جواز غیبت را به غیر از مورد فسق علنی نیز تسری دهد.

علاوه بر همه این ادله، ادله لزوم تبری از اهل بدعت نیز دلالت بر جواز غیبت بدعت گزاران در دین دارد که قطعا شامل کسی که در مسئله امامت مسلمین بدعت گزاری کرده هم میشود.