نسخه آزمایشی
جمعه, 10 فروردين 1403 - Fri, 29 Mar 2024

جلسه 98 / مقتضای روایات علاجیه (13) (ترجیح به احدثیت 2)

متن زیر تقریر و خلاصه ای از جلسه 98 درس خارج اصول مبحث تعادل و تراجیح؛ جناب حجت الاسلام و المسلمین میرباقری است که در تاریخ یکشنبه 16 فروردین 94 برگزار شده است. قابل ذکر است که متن برداشت شاگردان ایشان از مباحث است

بحث در ترجیح به احدثیت بود.

ادله مرجحیت این مرجح 5 روایت از احادیث باب 9 از ابواب صفات القاضی «بَابُ وُجُوهِ الْجَمْعِ بَيْنَ الْأَحَادِيثِ الْمُخْتَلِفَةِ وَ كَيْفِيَّةِ الْعَمَلِ بِهَا» بود که مطرح شد.

دلیل اول حدیث 4 این باب (مَا بَالُ أَقْوَامٍ يَرْوُونَ عَنْ فُلَانٍ وَ فُلَانٍ عَنْ رَسُولِ اللَّهِ ص لَا يُتَّهَمُونَ بِالْكَذِبِ فَيَجِي‏ءُ مِنْكُمْ خِلَافُهُ قَالَ إِنَّ الْحَدِيثَ يُنْسَخُ كَمَا يُنْسَخُ الْقُرْآنُ) بود که احتمالات ذیل آن مطرح شد و گفتیم که ناظر به مقام نیست.

حدیث 7 باب (مَا بَالُ أَقْوَامٍ يَرْوُونَ عَنْ فُلَانٍ وَ فُلَانٍ عَنْ رَسُولِ اللَّهِ ص لَا يُتَّهَمُونَ بِالْكَذِبِ فَيَجِي‏ءُ مِنْكُمْ خِلَافُهُ قَالَ إِنَّ الْحَدِيثَ يُنْسَخُ كَمَا يُنْسَخُ الْقُرْآنُ) هم همانطور که مرحوم صدوق و مرحوم صاحب وسائل فرمودند مخصوص زمان امام است. چنانچه مرحوم خویی هم میفرمایند در زمان حضور امام علیه السلام علی ای حال، باید روایت دومی اخذ شود، چه حدیث متقدم تقیتا صادر شده باشد یا حدیث متأخر. همین طور است حدیث 17 باب (يَا بَا عَمْرٍو أَ رَأَيْتَ لَوْ حَدَّثْتُكَ بِحَدِيثٍ أَوْ أَفْتَيْتُكَ بِفُتْيًا ثُمَّ جِئْتَنِي بَعْدَ ذَلِكَ فَسَأَلْتَنِي عَنْهُ فَأَخْبَرْتُكَ بِخِلَافِ مَا كُنْتُ أَخْبَرْتُكَ أَوْ أَفْتَيْتُكَ بِخِلَافِ ذَلِكَ بِأَيِّهِمَا كُنْتَ تَأْخُذُ قُلْتُ بِأَحْدَثِهِمَا وَ أَدَعُ الْآخَرَ فَقَالَ قَدْ أَصَبْتَ يَا بَا عَمْرٍو- أَبَى اللَّهُ إِلَّا أَنْ يُعْبَدَ سِرّاً أَمَا وَ اللَّهِ لَئِنْ فَعَلْتُمْ ذَلِكَ إِنَّهُ لَخَيْرٌ لِي وَ لَكُمْ أَبَى اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ لَنَا فِي دِينِهِ إِلَّا التَّقِيَّةَ) که مخصوص زمان حضور ائمه علیهم السلام و در فرض علم به صدور حدیث است.

لذا خصوصیات مطرح در این دو حدیث موضوعیت دارند و الغاء نمیشوند. پس ترجیح مخصوص میشود به زمان وجود این خصوصیات، یعنی مکلف باید در زمان وجود شرایط صدور حدیث دوم باشد تا بتواند آن را ترجیح دهد.

اما حدیث 8 این باب (حدیث معلی: إِذَا جَاءَ حَدِيثٌ عَنْ أَوَّلِكُمْ وَ حَدِيثٌ عَنْ آخِرِكُمْ بِأَيِّهِمَا نَأْخُذُ فَقَالَ خُذُوا بِهِ حَتَّى يَبْلُغَكُمْ عَنِ الْحَيِّ فَإِنْ بَلَغَكُمْ عَنِ الْحَيِّ فَخُذُوا بِقَوْلِهِ قَالَ ثُمَّ قَالَ أَبُو عَبْدِ اللَّهِ ع إِنَّا وَ اللَّهِ لَا نُدْخِلُكُمْ إِلَّا فِيمَا يَسَعُكُمْ) و حدیث 9 (خُذُوا بِالْأَحْدَثِ) هم ظهور در مرجحیت احدث در زما حضور ائمه علیهم السلام است و بعید است که حضرت فرموده باشند که در زمان غیبت هم اخذ به آخر و احدث شود تا زمانی که حضرت ظهور و بیان حکم فرمایند.

همچنین ظاهر امر در این است که حدیث نهم هم مقید به قیود و شرایط حدیث هشتم باشد و اطلاقی نداشته باشد.