جلسه ۱۶۶ سحر ۲
در تعریف مرحوم خویی سحر صرف الشیء عن وجهه است که همراه خدیعه و باطل را به شکل حق نشان دادن باشد. لذا در سحر تصرف حقیقی واقع نمیشود. با این تعریف تصرفات حقیقی اهل باطل (مثل به کار گیری و تسخیر اجنه و …) و کرامات اولیاء و معجزات انبیاء داخل در تعریف سحر نیست.
آیه شریفه «
يُخَيَّلُ إِلَيْهِ مِنْ سِحْرِهِمْ أَنَّها تَسْعى
» بعضی افراد سحر را به ایجاد تخیل توصیف میکند. این ایجاد تخیل اعم است از تصرف در خیال متصل افراد (در نفس او چیزی ایجاد میکند که از جنس خیال است نه واقع) و خیال منفصل (در عالم خیال موجوداتی خیالی ایجاد میکند و آن را واقعی جلوه میدهد). تصرف در خیال منفصل کاری خارجی است ولی به یک معنی تصرف در حس و خیال شخص است (مثل اینکه دودی در فضا ایجاد کند که خاصیت روانگردانی داشته باشد و در تخیل شخص تصرف کند). ساحر چیزی در خارج ایجاد میکند که موجب تصرف در قوای شخص میشود در حالیکه در عالم حس چنین موجودی وجود ندارد و این موجودات تصرفات حسی ندارند.
مرحوم خویی میفرمایند: شعبده از اقسام سحر نیست چون در شعبده ایجاد چیزی در خارج نیست بلکه سرعت در عمل است که موجب تخیل فرد میشود.