جلسه ۶۴ دوران بین نسخ و تخصیص ۲
متن زیر تقریر و خلاصه ای از جلسه ۶۴ درس خارج اصول مبحث تعادل و تراجیح؛ جناب حجت الاسلام و المسلمین میرباقری است که در تاریخ چهارشنبه ۱۲ آذر ۹۳ برگزار شده است. قابل ذکر است که متن برداشت شاگردان ایشان از مباحث است
تقریر مرحوم نایینی برای تقدم خاص
گفتیم که در مبنای مرحوم نایینی، عام دلالت بر عموم ما یراد من المدخول میکند نه عموم مدخول. لذا برای دلالت عام بر عموم افرادی باید مقدمات حکمت تمام باشد. پس در مجمع، باید اثبات دخول مجمع در مدخول عام شود، در حالیکه اطلاق به منزله قرینه منفصل است که مانع ظهور یا لا اقل حجیت اطلاق مدخول ادات عموم میشود. لذا معلوم نیست که ما یراد من المدخول شامل مجمع هم بشود.
اشکال
اولا که این مبنا مردود است
ثانیا در طرف مقابل نیز، یک اطلاق ازمانی است که با ظهور عام در عموم افرادی معارضه میکند و این بیان برای تقدیم ظهور خاص کافی نیست.
تقریر مرحوم خویی برای تقدیم خاص
تقریر اول این است که از مهمترین نکات تقدم در جمع عرفی، قرینیت است و هر خاصی نسبت به عام قرینیت دارد، حتی در جایی که عدم بعد از عمل به خاص صادر شده باشد. اشکال تأخیر بیان از وقت حاجت نیز موجب نمیشود تا خاص را مقدم کنیم زیرا این در پاسخ به این اشکال میتوان گفت که شاید مصلحتی در تأخیر انداختن بیان از وقت حاجت بوده و مقدم در مقام همان عام است که موخرا ذکر شده است.
تقریر دیگر ایشان این است که اصلا در اینجا احتمال نسخ نیست و فقط احتمال تخصیص است. چون ناسخیت منوط به این است که لسان ناسخ، ناظر به بیان حکم از اول تشریع نباشد و بیانگر حکم از این زمان به بعد باشد. در حالی که بدلیل ظهور مقامی شارع همه روایات ما ناظر به حکمی هستند که از اول تشریع وجود داشته است.
*****
آیات و روایات بحث: