شب قدر در حرم مطهر شب قدر شب تقدیر تمام دستگاه حق و باطل و یکایک افراد بر اساس عدل و فضل
متن زیر سخنان آیت الله میرباقری به تاریخ ۲۷ اردیبهشت ماه ۹۹ است که به مناسبت شب قدر در حرم مطهر حضرت فاطمه معصومه سلام الله عليها ایراد فرمودند. ایشان در این جلسه بیان میدارند؛ شب قدر، شبی است که انسان باید هم تقدیر الهی را ببیند و هم آرام باشد و بفهمد آنچه برای ما و جبهه مومنین در طول این سال رقم می خورد، آن چیزی است که خدای متعال به دست امام زمان، امضاء و تقدیر فرموده است. این تقدیری که امشب می شود یک تقدیر جامع هست. گرچه یکایک ما در این تقدیر هستیم و وقتی امشب حضرت امضاء می کنند برنامه سال برای تک تک ما امضا می شود ولی این تقدیر، ضمنِ یک تقدیرِ جامع هست؛ یعنی آن امری که امشب بر ولی خدا نازل می شود، یک امر جامع است و تکلیف همه مان روشن می شود. آنجا اول تقدیری که معین می شود، تقدیر جبهه حق و باطل است. بنابراین ما نباید اصلا نگران نقشه های دشمن باشیم، چون همه آن نقشه ها امشب روی میز امام زمان علیه السلام حاضر است و ملائکه وقتی تقدیر را می آورند تکلیف آنها هم معین می شود. امشب امام زمان قدری که برای عمل ما معین می کنند و قدری که برای خود ما معین می کنند، براساس ترازوی حق است. لذا هر تقدیری که امشب برای ما می شود و هر اندازه ای که برای ما معین می کنند، براساس عدل و فضل است. رزق هایی هم که امشب تقدیر می شود رزق های یکسانی نیست، لذا امشب ما باید نگاهمان به دست امام زمان و آن تقدیری که از ناحیه حضرت واقع می شود، باشد. امشب شبی است که انسان باید خودش را به امام نزدیک کند و به آن قدر حقیقی عالم برسد. ما باید امشب از خدای متعال تقاضا کنیم که عمرمان در محیط ولایت حضرت باشد و مقرب به حضرت باشیم و برای خودمان برنامه مستقل نداشته باشیم. به طوری که تمام زندگی مان در سایه حضرت حرکت کنیم و رزقمان از سر سفره ایشان باشد؛ بخصوص از آن رزق های ویژه ای که به اولیاء خاص خودشان می دادند.
رضایت به مقدرات الهی در شب قدر
أَعُوذُ بِاللَّهِ مِنَ الشَّيْطَانِ الرَّجِيم بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِيم الْحَمْدُ لِلَّهِ رَبِّ الْعالَمِين وَ صَلَّى اللَّهُ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ الطَّاهِرِين وَ اللَّعْنَةُ عَلَى أَعْدَائِهِم أَجْمَعِين . عرض ادب و سلام دارم خدمت مهمانان عزیز شب قدر. چه قدر برای شما مشتاقان و دلدادگان حرم اهل بیت خوب بود که راه باز می بود و شما در این شب عزیز در جوار این اولیاء بزرگوار الهی مثل پروانه دور این شمع ها جمع می شدید. خاطره سالهای گذشته که در این شبها حرم مملو از جمعیت بود، خیلی دلها را غصه دار می کند و ما هم ان شاء الله نایب الزیاره همه شما هستیم. امیدوارم خدای متعال به وسیله این دلدادگی ای که شما عزیزان دارید و غصه ای که از این محرومیت ثواب می خورید، این محرومیت را تدارک کند و روزی شما بزرگواران را که از دور به ساحت وجود مقدس فاطمه معصومه سلام الله علیها عرض ادب می کنید، ثواب های مضاعف بگرداند. امیدواریم خدای متعال هرچه زودتر این بلیه را از جامعه مومنین رفع کند و باب این مشاهد شریفه را به سوی مشتاقان حضرات معصومین و امام زاده های جلیل القدر باز کند.
امشب براساس روایاتی که از اهل بیت رسیده به احتمال قوی شب قدر است. گرچه در روایات دیده اید که وقتی سوال شد که شب قدر چه شبی است؟ فرمودند: شب بیست و یکم یا بیست و سوم، اصرار کرد که آقا تعیین کنید! حضرت فرمودند: «
مَا أَيْسَرَ لَيْلَتَيْنِ فِيمَا تَطْلُب
»(۱) برای آن چیزی که شما دنبالش هستید، دو شب بیدار بودن و مراقبه کار آسانی است. گفت: آقا گاهی ماه مشتبه می شود و ما شب اول ماه را نمی دانیم! حضرت فرمودند: چهار شب مراقبه کنید چرا که «
مَا أَيْسَرَ أَرْبَعَ لَيَالٍ تَطْلُبُهَا فِيهَا
» برای آنچه که شما دنبالش هستید چهار شب مراقبه کردن چیزی نیست.
بنابراین شب قدر به احتمال قوی یکی از این دو شب است و به احتمال بیشتر شب بیست و سوم است، یعنی روایات در آخر کار، آنچه معین می کنند همین شب بیست و سوم است. تقدیری که در این شب می شود به دست ولی خدا وجود مقدس امام زمان و امام زنده و حی است که اسم اعظم الهی است. امشب شبی است که ان شاء الله ما بتوانیم شاهد این تقدیر باشیم و دوم این که با مشاهده این دست الهی که امضاء و تقدیر می کند، ان شاء الله به اطمینان و رضا برسیم. در دو جمله ای که در زیارت مبارکه امین الله آمده است می خوانیم که «
مُطْمَئِنَّةً بِقَدَرِكَ رَاضِيَةً بِقَضَائِك
»، انسان وقتی ذیل ولایت امام قرار می گیرد باید آرام به تقدیر الهی و راضی به قضاء الهی باشد.
تعبیری که در دعای شریف ابوحمزه آمده و آخرین جملات و فرودگاه دعای ابوحمزه است، همچنین در روایتی در کافی شریف هم آمده که این دعا را در تمام دوران عمرتان صبح و شب بخوانید این است «
اللَّهُمَّ إِنِّي أَسْأَلُكَ إِيمَاناً تُبَاشِرُ بِهِ قَلْبِي وَ يَقِيناً حَتَّى أَعْلَمَ أَنَّهُ لَا يُصِيبُنِي إِلَّا مَا كَتَبْتَ لِي وَ رَضِّنِي بِمَا قَسَمْتَ لِي
» خدایا از تو یک ایمانی می خواهم که به خاطر این ایمان تو مباشر دل من باشی. چون همانطور که می دانید یک وقت هایی یک گنجی در دل یک خرابه است و به خاطر این گنج برای این خرابه مراقب می گذارند. اگر محبت الهی و ایمان در دل انسان آمد خدای متعال خودش مباشر آن می شود. می فرماید خدایا به من یک یقینی بده که بدانم هیچ واقعه ای برای من پیش نمی آید الا این که دست با کرامت تو این واقعه را بر من نوشته است.
خب اگر انسان یقین کرد که آن دستی که می نویسد دست خدای متعال است، حالا تازه ممکن است راضی نباشد. به خاطر این که اگر در دل انسان ردپایی غیر خدا بود ولو بداند خدا تقدیر می کند، یک جایی ممکن است با خدای متعال گلایه مند می شود، پس می فرماید: «
وَ رَضِّنِي بِمَا قَسَمْتَ لِي
». امشب شبی است که انسان باید هم تقدیر الهی را ببیند و هم آرام باشد و بفهمد آنچه برای ما و جبهه مومنین در طول این سال رقم می خورد، آن چیزی است که خدای متعال به دست ولی اش امام زمان، امضاء و تقدیر فرموده است.
در آیه آخر سوره مبارکه بینه وقتی توضیح می دهد که چطور صف حق و باطل را خدای متعال از هم از جدا می کند و بهشتی ها در بهشت جمع می شوند، می فرماید: «
إِنَّ الَّذينَ آمَنُوا وَ عَمِلُوا الصَّالِحاتِ أُولئِكَ هُمْ خَيْرُ الْبَرِيَّةِ
»(بینه/۷)، اینها جایشان در بهشت است، «
رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُمْ وَ رَضُوا عَنْهُ ذلِكَ لِمَنْ خَشِيَ رَبَّهُ
»(بینه/۸) پس هم خدا از اینها راضی می شود و هم اینها از خدا راضی می شوند.
شاید علت این که اینجا رضایت خدا مقدم شده به خاطر این نکته ای است که در روایت است؛ فرمود: بعضی از دوستان اهل بیت چون چرایی بلاهایی که در دنیا برایشان تقدیر شده را نمی فهمند و نمی دانند که چرا باید این همه سختی و ابتلاء را تحمل کنند، در دلشان از خدا گله مند هستند. پس وقتی در قیامت نتیجه آن ابتلائات سنگینی را که در کنار ولی خدا و در کنار امیرالمومنین تحمل کردند تا صف حق و باطل بر محور امیرالمومنین از هم جدا بشود را می بینند و می فهمند که این ابتلاء چیزی جز خیر و رحمت الهی نبوده، آنجا از خدا راضی می شوند و آن گلایه هایی که در دل داشتند با خدای متعال صاف می شود.
علی ای حال امشب ما باید به این توجه کنیم که تقدیری که واقع می شود تقدیری به دست خدای متعال و به دست ولی اوست. پس بعد از این که یقین کردیم که او رقم می زند باید به این تقدیر راضی باشیم و بدانیم او جز خیر و رحمت برای ما نمی خواهد.
واقع شدن تدبیر جامع عالم به دست امام زمان
حالا یک نکته ای را من راجع به این تقدیر عرض می کنم. این تقدیری که امشب می شود یک تقدیر جامع هست. گرچه یکایک ما در این تقدیر هستیم و وقتی امشب حضرت امضاء می کنند برنامه سال برای تک تک ما امضا می شود ولی این تقدیر، ضمنِ یک تقدیرِ جامع هست؛ یعنی آن امری که امشب بر ولی خدا نازل می شود، یک امر جامع است و تکلیف همه مان روشن می شود. آنجا اول تقدیری که معین می شود، تقدیر جبهه حق و باطل است. این که یک قدم ما پیش برویم یا آنها پیش بیایند و پیروزی ها و شکست ها امشب روی میز امام زمان است. لذا اگر دشمنان اسلام و دشمنان امام زمان خلوت هایی داشته و در عالم محیط نجوایی دارند و نقشه هایی می کشند که گاهی ما اصلا بی خبر از آن نقشه ها هستیم، نباید اصلا نگران آنها باشیم، چون همه آن نقشه ها امشب روی میز امام زمان علیه السلام حاضر است و ملائکه وقتی تقدیر را می آورند تکلیف آنها هم معین می شود.
در قرآن می فرماید: «
ما يَكُونُ مِنْ نَجْوى ثَلاثَةٍ إِلاَّ هُوَ رابِعُهُم
»(مجادله/۷)، وقتی شیاطین و دشمنان می نشینند و خلوت می کنند و بعد برنامه شان را جاری می کنند، بدانند که در خلوت ترین خلوت هایشان هم خدای متعال حاضر است. پس وجود مقدس امام زمان آنجا حاضرند، لذا این تقدیری که امشب می شود از یک طرف یک تقدیر جامع است، یعنی تکلیف کل اینجا معین می شود.
یک توهمی شیطان داشت و آن روزی که با خدای متعال نزاع کرد و بنا شد از بهشت خارج بشود به خدای متعال عرضه داشت: «
لَأُغْوِيَنَّهُمْ أَجْمَعِين
»(ص/۸۲) ، همه را جهنمی می کنم و همه را به بی راه می برم «
إِلَّا عِبادَكَ مِنْهُمُ الْمُخْلَصِين
» الا معصومین را! یعنی مومنین را می دید و می گفت همه این مومنین را من جهنمی می کنم. این تلقی ای که داشت از یک نظر تلقی درستی بود، چون خودش را می دید با آن قوایی که دارد و با آن درخواست هایی که از خدای متعال خواسته مثل اینکه در مقابل هر فرزندی که به جناب آدم می دهد دو تا فرزند به او بدهد، به او اجازه نفوذ در پوست و گوشت و رگ این انسان بدهد تا وسوسه کند و مثل خون در اندامش جاری شود. همه اینها را هم خدای متعال به او داد.
پس او هم قوای خودش و هم نقطه ضعف های ما را از نزدیک می دید، مثل اینکه خدایی نکرده در ما بخل و حسد و صفات دیگری هست. امیرالمومنین در نهج البلاغه می فرمایند: شیطان تیر را در کمان گذاشت و این را به شدت کشید و از یک نقطه نزدیکی شما را دید، بعد «رَجْماً بِالْغَيْب »(کهف/۲۲) تیری در تاریکی انداخت و گفت: «لَأُغْوِيَنَّهُمْ أَجْمَعِينَ »، اما «
قَذْفاً بِغَيْبٍ بَعِيدٍ وَ رَجْماً بِظَنٍّ غَيْرِ مُصِيب
»(۲) گمانش به واقع نخورد! چون او طرح و توانایی های خودش را می دید و می گفت با این آدم هایی که من می بینم همه شان را می توانم زمین گیر کنم.
ولی طرح خدا را در مقابل خودش نمی دید و نمی دانست که خدای متعال که ما را با او در زمین تنها نمی گذارد! خداوند برای ما نبی اکرم، امیرالمومنین و سیدالشهداء را می فرستد، این یعنی ما رقیب شیطان نیستیم! چرا که اگر ما بودیم و شیطان، همه ما زمین گیر می شدیم. اگر ما بودیم و شیاطین انس، ما را زمین گیر می کردند، اما ما هستیم و امام زمان و دستگاه شیطان. لذا تدبیرهایی که آنها می کنند و نقشه هایی که برای جامعه مومنین می کشند، آن نقشه ها در محضر امام زمان هست.
امام زمان امشب راجع به همین ها تصمیم می گیرند و اصلا هم جای نگرانی نیست که حضرت چه تدبیری می کنند و آنها چه نقشه های مخفیانه ای می کشند. ما باید راضی باشیم و اصلا هم نگران نباشیم که حالا دشمن چه نقشه ای می کشد و چه تدبیرهایی در سر دارد. این همانی است که حضرت فرمودند: اگر ما متوجه شما نبودیم دشمنان زیر دست و پا شما را لگدمال می کردند. پس آنجا جای حضور حضرت است. ولی یک تقدیری هم بر ما می کنند که آن را دیگر خودمان باید تصمیم بگیریم.
خدای متعال در غدیر می فرماید: «
الْيَوْمَ يَئِسَ الَّذينَ كَفَرُوا مِنْ دينِكُمْ
»(مائده/۳)، وقتی من وجود مقدس امیرالمومنین را در میدان فرستادم، کفار دیگر مأیوس شدند که بتوانند شما را بی دین کنند. اگر فقط شما بودید، آنها حریف شما بودند ولی وقتی امیرالمومنین بار را دوش می گیرند دیگر از آنها جای نگرانی نیست. «
فَلا تَخْشَوْهُمْ وَ اخْشَوْن
»، پس از آنها نترسید بلکه از من بترسید. پس اگر نسبت به امیرالمومنین کوتاهی کردید من از شما نمی گذرم.
مقدر شدن رزق یکایک انسان ها
امشب حضرت تقدیر جامعی می کنند و بعد در تقدیری که برای جبهه مومنین می کنند، یکایک ما را می بینند. اول تقدیری هم که می کنند جایگاه خود ماست. یعنی در دستگاه امام زمان یک قیمتی برای خود ما می گذارند که این قیمت گذاری، قیمت گذاری حق است. میزان و ترازویی که امشب با آن وزن می شود، ترازوی امام زمان است که «
وَ الْوَزْنُ يَوْمَئِذٍ الْحَق
»(اعراف/۸) همان ترازوی قیامت است.
در دنیا خیلی ترازوهای باطل وجود دارد، مثل اینکه خیلی وقت ها شما مومنین می بینید که بعضی افراد برای یک چیزهایی پول خرج می کنند و ارزش قائل اند که شما برای آن یک ریال هم پول نمی دهید. اگر شما یک میکده را هم بفروشند حاضر نیستید یک ریال پایش پول بدهید، ولی بعضی ها پای یک بطریش پول می دهند. چون اینجا ترازوها میزان نیست. فقط کسی که با امام زمان گره خورده و نور ایشان در قلبش تابیده، ترازویش ترازوی حق می شود. امشب شبی است که حضرت وزن برای ما معین می کند و جایگاه ما معین می شود. پس به اندازه تبعیتی که از حضرت می کنیم و به اندازه تسلیمی که در طرحشان پیدا می کنیم، به ما جایگاه می دهند؛ آن موقع است که یکی می شود سلمان، یکی می شود ابوذر، یکی می شود مالک اشتر و یکی هم پیاده نظام می شود.
بنابراین امیرالمومنین براساس همان ترازوی حق به انسان جایگاه می دهد. پس اول یک وزنی را برای خودمان معین می کنیم و دوم یک جایگاهی برای اعمالمان معین می کنند و روی اعمالمان قیمت می گذارند. پس می گویند که کدام عمل چقدر قیمت دارد. ما برای خیلی از اعمال قیمت می گوییم ولی قیمت هایی که ما می گذاریم گاهی دقیق نیست. ترازوهای ما یک جورهای خاصی شکل می گیرد و اصلاً ترازوی جامعه مومنین با کفار فرق می کند. مثل اینکه مومنین برای یک اشیائی قیمت می گذارند اما کفار قیمت نمی گذارند، مومنین برای افعالی قیمت می گذارند اما کفار قیمت نمی گذارند.
امشب امام زمان قدری که برای عمل ما معین می کنند و قدری که برای خود ما معین می کنند، براساس ترازوی حق است. لذا هر تقدیری که امشب برای ما می شود و هر اندازه ای که برای ما معین می کنند، براساس عدل و فضل است. یعنی نه تنها به ما ظلم نمی شود بلکه تفضل حضرت هم شامل حال ما می شود. لذا تقدیر امشب یک تقدیر حکیم و محکم هست که براساس حکمت، رحمت و رأفت شکل می گیرد.
در این اندازه گیری ای که می کنند چیزهایی هم که برای ما معین می کنند رزق است، مثل رزق عمر، رزق مال، رزق اهل، رزق های معنوی و رزقهای ظاهری. این امری که حضرت مقدر می کنند برای هر دو طرف است، مثل اینکه عمر سلمان و عمر عاص، هر دو در این شب امضاء می شود. امیرالمومنین قاسم الجنه و النار است. امام زمان هم قاسم الجنه و النارند، یعنی امشب هم بهشت را تقسیم می کنند و هم جهنم را. جهنمی ها هم امشب رزق دارند و رزقشان به امضای امام زمان می رسد. اما رزق جهنمی ها از شجره زقوم است «
إِنَّ شَجَرَةَ الزَّقُّوم
»(دخان/۴۳). طعام گناهکارها از شجره زقوم است اما مومنین طعامشان از شجره طوباست که در خانه امیرالمومنین روییده و شاخ و برگش در خانه های مومنین در بهشت است.
پس رزقی که معین می کنند رزق حلال و حرام دارد. یک عده ای امشب به حیات طیبه می رسند و عمری که برایشان حضرت مقدر می کنند حیات طیبه است. امام سرچشمه حیات است «السَّلَامُ عَلَيْكَ يَا عَيْنَ الْحَيَاة» و همه روح هایی که در مومنین هست شعاع روح امام است. شاید یک علت این که می گویند اِحیاء برای این است که یک عده ای به حیات طیبه می رسند و از سرچشمه حیات می نوشند. اینها به یک حیاتی می رسند که دیگر موت ندارد، «هرگز نمیرد آن که دلش زنده شد به عشق». کسی که دلش با محبت امام زمان زنده بشود دیگر موت سراغش نمی آید. پس در این شب به یک عده ای حیات طیبه و رزق حلال و فرزند پاک سرشت می دهند.
البته رزق هایی که امشب از دست امام زمان مقدر می شود، متفاوت است و حلال هم درجات دارد. آنهایی که از بهشت متنعم اند درجات دارند، بعضی در درجه عالی هستند و بعضی در درجه پایین که اینها سفره هایشان فرق می کند. در روایت است که امیرالمومنین و وجود مقدس نبی اکرم دائما به سلمان از اسرار مکنون الهی تعلیم می کردند و این رزق را به او می دادند. به دیگری که این علم و رزق را نمی دادند! لذا در رزق هایی که امشب برای ما مقدر می شود عمرمان می تواند به دو گونه باشد. آدم ممکن است زنده باشد اما عمرش چراگاه شیطان باشد یا اینکه عمرش محیط ولایت امام زمان و بندگی خدای متعال و طاعت حضرت باشد. ممکن است روزی وسیع از حلال داشته باشد یا اینکه روزیش از حرام باشد. روزی های انسان ممکن است به علمی برسد که علم نافع است یا اینکه به جهل برسد.
رزق هایی که امشب تقدیر می شود رزق های یکسانی نیست، البته کاملا در ترازوی حق است و به احدی ظلم نمی شود. لذا امشب ما باید نگاهمان به دست امام زمان و آن تقدیری که از ناحیه حضرت واقع می شود، باشد. امشب شبی است که انسان باید خودش را به امام نزدیک کند و به آن قدر حقیقی عالم برسد. قدر هرکسی به اندازه نزدیکیش به امام زمان است چرا که خود حضرت، قدر حقیقی و قیمت حقیقی عالم هستند. لذا در روز قیامت ولایت امیرالمومنین ترازوست. پس قیمت هر کسی به اندازه ای است که این حقیقت در ذاتش، عملش و در صفاتش وجود دارد. در دستگاه خدای متعال، آن روزی که همه ترازوها از کار می افتد «
وَ الْوَزْنُ يَوْمَئِذٍ الْحَق
»، آنچه در ترازو می گذارند همین است. لذا یک عده ای با اینکه خیلی در عالم سر و صدا داشتند ولی ترازوهایشان سبک است و چیزی ندارند «
وَ مَنْ خَفَّتْ مَوازِينُه
»(اعراف/۹).
تقاضای ما از خداوند در شب قدر
امشب آن چه مقدر می شود این تقدیر جامع است. ما باید امشب از خدای متعال تقاضا کنیم که عمرمان در محیط ولایت حضرت باشد، مقرب به حضرت باشیم، تمام زندگی مان در طرح حضرت باشد و تمام قوا و تعلقاتمان را در برنامه حضرت برده و برای خودمان برنامه مستقل نداشته باشیم. لذا شب قدر یک شب استثنایی است و استغفارش هم با استغفار شب های دیگر فرق می کند. گریه اش هم با گریه شب های دیگر فرق می کند. امشب یک اتفاق عجیبی می افتد.
استغفار امشب، این است که انسان گذشته اش را در نظر بگیرد و ببیند چقدر از امام فاصله گرفته، چقدر زندگیش در برنامه زندگی امام زمان بوده و چقدر از امامش فاصله داشته و خودش برای خودش نشسته و نقشه کشیده است. یک موقعی حضرت برای ما یک نقشه ای می کشند و ما هم در نقشه حضرت راه می رویم، یک موقعی هم نه، با دل و هوس خودمان راه می رویم. گناهی که امشب ما باید از آن استغفار کنیم این است که واقعا چقدر عمرمان و چقدر سال گذشته مان را با برنامه حضرت در عالم راه نرفتیم.
پس تقدیری که امشب برای ما باید انجام بگیرد این تقدیر است که ان شاء الله ما هم در جبهه حضرت باشیم و هم مقرب به حضرت باشیم به طوری که تمام زندگی مان در سایه حضرت حرکت کنیم و رزقمان از سر سفره ایشان باشد؛ بخصوص از آن رزق های ویژه ای که به اولیاء خاص خودشان می دادند. ممکن است کسی به نظرش بیاید که این یک توهم است! مگر می شود انسان از امام زمان تقاضا کند آن رزقی که امشب به خاصان درگاه خودتان می دهید که در همه عمرشان یک مکروه هم انجام ندادند، آن رزق را به ما عطا کند؟! اما باید بدانیم که این شدنی است به شرطی که انسان نگاهش به فضل امام زمان که همان فضل الهی است باشد. اگر درها به روی انسان باز شود و انسان فضل امام زمان و تفضلش را در این شب ببیند و ببیند که در این تقدیر همه چیز براساس عدل است و به کسی ظلم نمی شود ولی فضل هم هست و به یک عده ای از سر تفضل عنایت می کنند، آن وقت ممکن است انسان به این امیدوار بشود که حضرت برایش یک تقدیرهای فوق العاده ای بکنند که برای خواص است.
در دعای کمیل آمده است که «
وَ اجْعَلْنِي مِنْ أَحْسَنِ عَبِيدِكَ نَصِيباً عِنْدَك
» خدایا اگر امشب یک نصیبی برای بندگان خودت قرار می دهی، من را از کسانی قرار بده که بهترین نصیب را در بین بندگانت برایش قرار دادی، «
وَ أَقْرَبِهِمْ مَنْزِلَةً مِنْك
» منزلت آنهایی که جایگاهشان در نزد تو از همه نزدیکتر است، «
وَ أَخَصِّهِمْ زُلْفَةً لَدَيْك
» و یک درجه خاصی در نزد تو دارند، «
فَإِنَّهُ لَا يُنَالُ ذَلِكَ
» آدم وقتی به عقل خودش رجوع می کند می بیند طمع خام است و شدنی نیست اما یک الا دارد «إِلَّا بِفَضْلِك» مگر از تفضل. ان شاء الله اگر تفضل امام زمان امشب شامل حال ما بشود، آن رزقی که مقرر می شود حیات طیبه است.
نکته دیگر اینکه مومن به هیچ وجه نباید رزق مستقل بخواهد، بلکه باید رزق را برای جامعه مومنین و در برنامه امام زمان بخواهد. مرحوم شیخ صدوق در کمال الدین روایتی را نقل کردند که شاید مصادر دیگری هم داشته باشد. در چندین روایت با کمی اختلاف آمده است که از امام صادق علیه السلام سوال کرد آقا، ما الان در دوران غربت شما هستیم. چون همان طور که می دانید زمان ائمه علیهم السلام خیلی از محبین حضرت در فشار بودند. بعد به حضرت عرض کرد: آقا، اعمال و عبادتی که ما انجام می دهیم افضل است یا عبادت در دوران ظهور؟ حضرت فرمودند: عبادت الان شما افضل است، به خاطر این که امامتان در دوران غربت است و خودتان در سختی هستید. گفت: آقا، پس ما دیگر برای چه دعا کنیم که ظهور بیاید؟! چه اشکالی دارد که همیشه این طوری باشد؟ حضرت عتاب کرده و فرمودند: تو نمی خواهی عدل الهی در عالم محقق بشود و امام ظهور کند؟! بعد هم برکات ظهور امام زمان را شمردند.
بنابراین آن چیزی که قیمت دارد این است که انسان برای خودش یک جایگاهی در دستگاه امام زمان بخواهد. امشب حضرت حق به احدی چیزی مستقل از امام زمان نمی دهند و غیر از این یک توهم است. در روایات دارد که امشب انقدر قوای شیطان دور و بر او جمع می شوند و از عالم ملائکه استراق سمع می کنند و خبرهایی برایش می آورند که شیطان خیال می کند هرچه هست در دست خودش است و او را توهم بر می دارد! شیطان خیال می کند که همه چیز بر محور خودش است و می تواند همه کار بکند، اما وقتی با امام مواجه می شود می فهمد هیچ چیز دستش نیست. تا با حضرت مواجه نشود متوهم است و خیال می کند دستش پر است اما بعد می فهمد که به احدی چیزی نمی دهند الا از دست امام زمان.
این که به ما می گویند صلوات بفرستید نکته اش این است که هیچ رزقی به احدی نمی رسد الا از طریق صلوات. البته آنهایی که جزو اولیاء خدا هستند بهترین درخواست شان صلوات است، نه این که صلوات می فرستند تا باب برای حاجات خودشان باز بشود! آنها چیزی نمی خواهد جز صلوات خدا بر ولیش. به اندازه ای که انسان توجه کند به دستگاه حضرت و خودش را به آن دستگاه متصل کند و پیشرفت و غلبه دستگاه حضرت و شکست جبهه کفار را بخواهد، از این شب بهره می برد. ما باید امشب از حضرت بخواهیم که این بلیه ای که جامعه مومنین را گرفته رفع کند، ولی اصل آن بلیه ای که ما در دعا عرض می کنیم «الهی عظم البلاء»، بلیه غلبه بنی عباس و بنی امیه و این طواغیت بر عالم است. تا این بلیه ها هست این بلیه های کوچک هم دور و بر آن وجود دارد. وقتی این بلیه ها رفع می شود که این بساط جمع بشود. ان شاء الله جبهه حق غلبه کند و به دست وجود مقدس امام زمان گره کار باز بشود.
(۱) الكافي (ط – الإسلامية)، ج ۴، ص: ۱۵۶
(۲) نهج البلاغة (للصبحي صالح)، ص: ۲۸۷
*****
آیات و روایات بحث:
۱-
مَا أَيْسَرَ لَيْلَتَيْنِ فِيمَا تَطْلُب
– الکافی، ج۴، ص۱۵۶
۲-
مَا أَيْسَرَ أَرْبَعَ لَيَالٍ تَطْلُبُهَا فِيهَا
– الکافی، ج۴، ص۱۵۶
۳-
مُطْمَئِنَّةً بِقَدَرِكَ رَاضِيَةً بِقَضَائِك
– المزار الکبیر، ج۱، ص۲۸۲
۴-
اللَّهُمَّ إِنِّي أَسْأَلُكَ إِيمَاناً تُبَاشِرُ بِهِ قَلْبِي وَ يَقِيناً حَتَّى أَعْلَمَ أَنَّهُ لَا يُصِيبُنِي إِلَّا مَا كَتَبْتَ لِي وَ رَضِّنِي بِمَا قَسَمْتَ لِي
– بحار الانوار، ج۸۳، ص۲۸۹
۵-
وَ رَضِّنِي بِمَا قَسَمْتَ لِي
– الکافی، ج۲، ص۵۲۴
۶-
إِنَّ الَّذينَ آمَنُوا وَ عَمِلُوا الصَّالِحاتِ أُولئِكَ هُمْ خَيْرُ الْبَرِيَّةِ
– سوره بينه، آیه ۷
۷-
رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُمْ وَ رَضُوا عَنْهُ ذلِكَ لِمَنْ خَشِيَ رَبَّهُ
– سوره بينه، آیه ۸
۸-
ما يَكُونُ مِنْ نَجْوى ثَلاثَةٍ إِلاَّ هُوَ رابِعُهُم
– سوره مجادله، آیه ۷
۹-
لَأُغْوِيَنَّهُمْ أَجْمَعِين
– سوره حجر، آیه ۳۹
۱۰-
إِلَّا عِبادَكَ مِنْهُمُ الْمُخْلَصِين
– سوره ص، آیه ۸۳
۱۱-
قَذْفاً بِغَيْبٍ بَعِيدٍ وَ رَجْماً بِظَنٍّ غَيْرِ مُصِيب
– بحار الانوار، ج۶۰، ص۲۱۴
۱۲-
الْيَوْمَ يَئِسَ الَّذينَ كَفَرُوا مِنْ دينِكُمْ
– سوره مائده، آیه ۳
۱۳-
فَلا تَخْشَوْهُمْ وَ اخْشَوْن
– سوره مائده، آیه ۳
۱۴-
وَ الْوَزْنُ يَوْمَئِذٍ الْحَق
– سوره أعراف، آیه ۸
۱۵-
إِنَّ شَجَرَةَ الزَّقُّوم
– سوره دخان، آیه ۴۳
۱۶-
وَ الْوَزْنُ يَوْمَئِذٍ الْحَق
– سوره أعراف، آیه ۸
۱۷-
وَ مَنْ خَفَّتْ مَوازِينُه
– سوره مؤمنون، آیه ۱۰۳
۱۸-
وَ اجْعَلْنِي مِنْ أَحْسَنِ عَبِيدِكَ نَصِيباً عِنْدَك
– البلد الامین، ج۱، ص۱۸۸
۱۹-
وَ أَقْرَبِهِمْ مَنْزِلَةً مِنْك
– زاد المعاد، ج۱، ص۶۰
۲۰-
وَ أَخَصِّهِمْ زُلْفَةً لَدَيْك
– زاد المعاد، ج۱، ص۶۰
۲۱-
فَإِنَّهُ لَا يُنَالُ ذَلِكَ
– زاد المعاد، ج۱، ص۶۰