یک خطبه عجیبی امیرالمومنین دارند که خطبه دویست و بیست و دو نهج البلاغه است. حضرت در آنجا توضیح می دهند و می فرمایند: «

إِنَّ اللَّهَ سُبْحَانَهُ وَ تَعَالَى جَعَلَ الذِّكْرَ جِلاءً لِلْقُلُوبِ



»، خدای متعال ذکر را برای زنگار زدایی از قلب قرار داده است. وقتی فلز زنگار می گیرد جلا به آن می زنند تا زنگارش برود، قلب انسان هم در اثر غفلت زنگار می گیرد. خدای متعال ذکر را جلاء قلب قرار داده و قلب انسان با ذکر الهی روشن می شود، «

تَسْمَعُ بِهِ بَعْدَ الْوَقْرَةِ وَ تُبْصِرُ بِهِ بَعْدَ الْعَشْوَةِ وَ تَنْقَادُ بِهِ بَعْدَ الْمُعَانَدَةِ



»، پس اگر کسی به ذکر رسید بعد از این که گوشش سنگین شده بود حالا می تواند کلام خدا را بشنود.

یک عده ای گوش هایشان سنگین است و قرآن وارد سمعشان نمی شود و گویا نمی شنوند. قرآن می فرماید مثل حیوانات که فقط سر و صدا می شنوند اینها هم فقط سر و صدا می شنوند. فرمود: اگر اهل ذکر شدید سنگینی گوش برداشته می شود. چشم انسان گاهی اوقات حجاب پیدا می کند، «وَ تُبْصِرُ بِهِ بَعْدَ الْعَشْوَة» اما اگر اهل ذکر شدید پرده ها کنار می رود و اهل دیدن حقایق می شوید. «

وَ تَنْقَادُ بِهِ بَعْدَ الْمُعَانَدَةِ



» بعد از این که قلب انسان سنگین شده و اهل عناد با خدای متعال شده بود با ذکر منقاد خدای متعال می شود و عناد از بین می رود.

بعد حضرت شروع می کنند و صفات اهل ذکر را بیان کنند که خیلی عجیب است. در ادمه حضرت کار را می رسانند به این جا و اهل ذکر را با صفاتی که بعد از آیه نور آمده است توصیف می کنند. خدای متعال می فرماید: نور الهی در یک چراغدانی تجلی کرد و بعد در یک بیوتی آمد، یک  شخصیت هایی در این خانه ها هستند که «

يُسَبِّحُ لَهُ فِيها بِالْغُدُوِّ وَ الْآصالِ



»(نور/36)، کسانی که وارد این خانه ها می شوند صبح و شب خدا را تسبیح می گویند، «

رِجالٌ لا تُلْهِيهِمْ تِجارَةٌ وَ لا بَيْعٌ عَنْ ذِكْرِ اللَّه



»(نور/37)  و هیچ تجارتی و هیچ خرید و فروشی آنها را از ذکر خدا غافل نمی کند. در مسجد هم که هستند اهل ذکرند، در خانه شان هم اهل ذکرند، در بازار هم اهل ذکرند، حتی در خوابشان هم اهل ذکرند، یعنی خوابشان هم بیداری است.

این نکته را توضیح بدهم که این خانه ها کجاست؟ «

بُيُوتٍ أَذِنَ اللَّهُ أَنْ تُرْفَعَ



»(نور/36)، این خانه ها خانه های اهل بیت است. در زیارت جامعه کبیره توضیح داده شده که خدای متعال نور شما را آفرید، بعد این نور شما را در قالب اجساد نوری در گرد عرش خودش قرار داد. «

حَتَّى مَنَّ عَلَيْنَا بِكُمْ فَجَعَلَكُمْ فِي بُيُوتٍ أَذِنَ اللَّهُ أَنْ تُرْفَعَ وَ يُذْكَرَ فِيهَا اسْمُهُ



» خدا بر ما منت گذاشت و شما را در یک خانه هایی قرار داد که به این خانه ها اجازه رفعت و ذکر داده شده است. پس اگر کسی وارد این خانه ها شد می شود اهل ذکر.

حضرت فرمودند اینهایی که وارد این خانه ها می شوند یعنی وارد محیط ولایت امیرالمومنین می شوند و آن وقت است که حتی خوابشان، بیداری شان، تجارتشان، کشاورزی و اداره شان هم عبادت است. بعد حضرت فرمودند اینها آدم های عجیبی اند، گویا مطلع بر عالم برزخ شده اند و طول عالم برزخ را دیده اند. بعد یک تعبیر عجیب تری از حضرت در این خطبه نقل شده که آن این است: «

وَ حَقَّقَتِ الْقِيَامَةُ عَلَيْهِمْ عِدَاتِهَا



»، گویا قیامت همه وعده هایش را برای اینها محقق کرده است. اینها نه فقط خودشان اهل مشاهده قیامت شدند «فَكَشَفُوا غِطَاءَ ذَلِكَ»، بلکه برای مردم پرده برمیدارند و از قیامت خبر می دهند. به تعبیر دیگر اینهایی که اهل ذکر و اهل بندگی خدا می شوند، نه فقط طول عالم برزخ را دیدند بلکه قیامت همه وعده هایش را برایشان محقق کرده و همه وعده های قیامت را الان می بینند. این خیلی عجیب است!

از بعضی تعابیر نورانی قرآن شاید اینطوری استفاده بشود که عالم قیامت و عالم آخرت الان هم هست و محیط به ماست، فقط ما از آن غافل هستیم. خدای متعال در سوره مبارکه قاف می فرماید: «

لَقَدْ كُنْتَ فِي غَفْلَةٍ مِنْ هذا فَكَشَفْنا عَنْكَ غِطاءَكَ فَبَصَرُكَ الْيَوْمَ حَدِيد



»(ق/22) در روز قیامت به ما می گویند: تو غفلت از این قیامت داشتی، امروز چشمت را تیز بین کردی و پرده را کنار زدی و قیامت را می بینی! مرحوم علامه بزرگوار طباطبایی در تفسیر المیزان می گویند: همین آیه برای معجزه بودن قرآن کافی است!

می فرماید: شما در غفلت از قیامت بودید، گویا الآن قیامت است. چه وقت می گویند آدم در غفلت است؟ وقتی که یک چیزی هست و می شود آن را ببینی و فقط غفلت من مانع دیدنش است، و الا چیزی که در دسترست نیست را که نمی گویند غافل بودم و ندیدم! الان شما اینجا نشستید و یک وقایعی آن طرف دنیا اتفاق می افتد، شما که نمی گویید من غافل هستم و نمی بینم! شما غافل هم نباشید نمی شود ببینید! شما وقایع سال آینده را نمی بینید اما نمی گویید که من غافل هستم و نمی بینم، ولی اگر یک چیزی بغل دستتان باشد و بشود ببینید اما حواس پرتی کنید می شود غفلت.

قرآن می فرماید: «

لَقَدْ كُنْتَ فِي غَفْلَةٍ مِنْ هذا فَكَشَفْنا عَنْكَ غِطاءَكَ فَبَصَرُكَ الْيَوْمَ حَدِيد



»، در قیامت خطاب می شود که شما در غفلت از این صحنه ها بودید، پس ما پرده ها را برداشتیم و الان قشنگ قیامت را می بینید. مرحوم علامه طباطبایی می فرماید: از این آیه استفاده می شود که قیامت بگونه ای بوده که می شده رفع غفلت کنی و قیامت را ببینی.