نسخه آزمایشی
پنج شنبه, 30 فروردين 1403 - Thu, 18 Apr 2024

برگزاري سلسله جلسات شرح خطبه حضرت زهرا سلام الله عليها در آستانه ورود به ايام فاطميه

به گزارش پايگاه اطلاع رساني حجت الاسلام و المسلمين ميرباقري، سلسله جلسات هفتگي «شرح خطبه حضرت زهرا سلام الله عليها» توسط ایشان در حال برگزاري مي باشد. براي اين دوره آموزشي كه به همت مؤسسه فرهنگي آموزشي پيام فاطمه و با همكاري معاونت فرهنگي و اجتماعي سازمان اوقاف، برگزار مي شود، پنج جلسه در نظر گرفته شده كه تا كنون سه جلسه از آن سپري شده است. قابل ذكر است مخاطبان اين دوره آموزشي، مبلغيني مي باشند كه در حوزه علميه قم به دروس سطح و خارج، اشتغال دارند. در ضمن در مقاله ای در مورد تحلیل فعل معصوم در همین پایگاه قرار گرفته است که در آن مبانی مورد نظر و مطلوب در این جلسات مورد توجه قرار گرفته است که برای مشاهده آن می توانید از لینک بالا استفاده نمایید.

حجت الاسلام و المسلمين ميرباقري در جلسه اول، با بيان سرفصل برخي از مباحثي كه پيش از ورود به اين خطبه بايد به آن پرداخته شود، به دو سر فصل مهمِ «تبيين ميدان، موضوع و گستره درگيري حضرت زهرا سلام الله عليها» و نيز «شناخت درست از عظمتِ شخصيت اين بانو» اشاره كردند و در اين زمينه گفتند: تفسير فعل معصوم بايد در بستر تحليل شخصيت و عظمت ايشان واقع شود.  ايشان در ادامه مروري بر فراز هاي اصلي اين خطبه داشتند و توجه به ارتباط فرازها را براي فهم جامع خطبه، لازم شمردند و افزودند: در تحليل خطبه، گاهي فقط به جملات و يا فراز ها توجه مي شود، ولي گاهي روابط فرازها نيز در نظر گرفته مي شود. حجت الاسلام و المسلمين ميرباقري در ادامه با قرائت بخش هايي از خطبه حضرت زهرا سلام الله عليها، سرفصل هاي اصلي اين خطبه و ارتباط ميان فراز هاي آن را به صورت اختصار مرور نمودند و گفتند: حضرت زهرا در ميان صحنه در گيري و در متن يك امتحان بزرگ، خدا را حمد مي كنند. اين حمد چه معنايي دارد؟ آيا اين حمد، يك حمد معمولي و از باب عادت است و يا اين كه حضرت زهرا سلام الله عليها در متن اين بلا،  جمال صنع الهي را مي بينند و با توصيفي كه از توحيد دارند، مبناي درگيري با جبهه كفر را كه به منزله پيش فرض اين درگيري است بيان مي كنند. ايشان در مورد ساير فراز هاي خطبه اين گونه توضيح مي دهند كه بعثت رسول خدا، دين و شريعت در عبارت هاي بعدي اين خطبه تحليل مي شود و در ادامه حضرت زهرا متذكر اين نكته مي شوند كه مقام خلافت، چيزي نيست كه با قرارداد اجتماعي ايجاد شود بلكه كساني مي توانند سكان داري كنند كه در اين ميدان ايستاده اند، فداكاري كرده اند و اهل اين ميدان هستند. حجت الاسلام و المسلمين ميرباقري در سخنان پاياني خود در جلسه اول، يكي از مطالب مهم در اين خطبه را انتساب حضرت زهرا به رسول خدا و استشهاد اين بانوي بزگوار براين مسأله برمي شمارند و ابراز مي دارند: بر اساس قرائن تاريخي، دشمنان حتي در صدد نفي انتساب حضرت به رسول بودند كه در اين خطبه حضرت اين نقشه را براي هميشه خنثي مي نمايند.

ايشان در ابتداي جلسه دوم به ذكر يك نكته كلي و مهم در مورد روش بررسي خطبه اشاره كردند و گفتند: بررسي خطبه از دو زاويه صورت مي گيرد، زاويه اول مقدمات بيرون خطبه است كه در تحليل خطبه تأثير دارد و شامل دو نكته مي شود اولا ميدان درگيري اي كه حضرت زهرا سلام الله عليها به آن ورود كردند و ديگري، شخصيت اين بانوي مكرم است. اين دو نكته از اعتقادات كلامي ما و از پيش فرض هاي بحث است؛ نه آن كه ما بررسي اين مسأله را از گزاره هاي تاريخ بخواهيم.

حجت الاسلام و المسلمين ميرباقري در ادامه اين جلسه، به تبيين تفصيلي و جامعي از «ميدان ، موضوع و گستره» مبارزه حضرت زهرا سلام الله عليها پرداختند و با شرح آياتي از سوره نور و مروري بر حديث «عقل و جهل» تأكيد كردند موضوع اصلي اين منازعه «طاعت و عصيان» است و نبايد آن را از اين سطح تنزل داد. ايشان در اين باره گفتند: ميدان درگيري، ميدان درگيري جريان نور و ظلمت است. منشأ اصلي جريان نور، رسول مكرم اسلام است. جريان ظلمت در صدد است تا اين نور را خاموش كند و البته خداي متعال، نه تنها اجازه خاموش كردن اين نور را نمي دهد بلكه آن را كه به نور امام تفسير شده است، به اتمام مي رساند. نبي اكرم و اهل بيت عليهم السلام مثل نور الهي هستند كه در اين عالم تنزل يافته اند. در اين عالم، دو سير وجود دارد. يكي سير در وادي نور و ديگري سير در وادي ظلمات است. ائمه حق دعوت به نور مي كنند و اولياي كفر در صددند تا عباد را به وادي ظلمت ببرند. پس منازعه اصلي اين است كه در سرنوشت بشر چه چيزي بايد حاكم شود؛ سير در وادي نور يا سير در ظلمات؟ بر اساس آيه نور (آيه 35 سوره نور) سير در وادي نور با مشكات واقع مي شود و مشكات در آيه نور، به حضرت زهرا سلام الله عليها، تفسير شده است كه مثل نور الهي است. ايشان مشكاتي هستند كه هم نور ائمه و هم قرآن در آن تنزل پيدا كرده است. همان طور كه ليله القدر نيز به حضرت زهرا سلام الله عليها تفسير شده است.

ايشان در ادامه با توضيح حديث عقل و جهل و مبتني بر آن، اساس درگيري نور و ظلمت را به طور نسبتا تفصيلي توضيح مي دهند و آن را به درگيري نبي اكرم و اولياي كفر معنا مي نمايند و در اين باره مي گويند: خُلق كريمه را خداي متعال، ابتداءا به نبي اكرم داده اند. تولي عباد موجب ظهور اخلاق حميده در آنها و تبري از ابليس، مانع نفوذ شيطان در مملكت آنها مي شود. چرا كه همان طور كه نبي اكرم اساس اخلاق حميده است، اولياي كفر نيز اساس اخلاق رذيله اند. ايشان موضوع درگيري نبي اكرم با جبهه كفر را به طاعت و عصيان تحليل مي كنند و ضمن عظيم شمردن دامنه درگيري در اين باره مي گويند: همه انبياء، جنود نبي اكرم و فرماندهان ايشان هستند، همان طور كه فراعنه جنود ابليس اند. در نقطه اي كه اين درگيري به اوج خود مي رسد، شخص نبي اكرم به ميدان مي آيند و لباس بشر به تن مي كنند؛ همان گونه كه محور كفر نيز به ميدان مي آيد و از همين رو است كه رسول خدا در اين زمان بايد شب قدر خود را در مقابل دولت باطل به ميدان بياورند. فلذا حضرت زهرا سلام الله عليها در اين زمان خاص، لباس بشر به تن پوشيده اند و آمده اند.

حجت الاسلام و المسلمين ميرباقري در جلسه سوم به بررسي نقش ابتلاي حضرت فاطمه عليها سلام و تحمل ايشان در درگيري حبهه حق با باطل پرداختند و با قرائت فرازهايي از زيارتنامه حضرت زهرا اين مطلب را توضيح دادند و در اين زمينه گفتند: ابتلاي حضرت زهرا، طريق سير همه عالم به سوي قرب است و همه عالم متناسب با قدر خودشان با اين بلا به طرف قرب سير مي كنند. بلاي خداي متعال نسبت به جبهه مؤمنين براي تطهير است . البته كسي كه طريق شفاعت است، بلاي او براي تطهر همه امت است. همان طور كه در سوره فتح، بر اساس روايات ذيل اين سوره، فتح مبين رسول خدا موجب تطهير و غفران مؤمنين شمرده شده است و همان طور كه بسياري از بلاهاي معصومين براي شست و شوي محبين است. نتيجه عهد حضرت زهرا و تحمل ايشان، شفاعت است. مقام «ام ابيها» كه به حضرت داده شده، مقام بسيار بالايي است كه اشاره به همين مطلب دارد. البته بلاي ايشان، بلاي نبي اكرم نيز هست. اگر تحمل رسول خدا در تنزل قرآن و ولايت نبود، اساسا درهاي غيب باز نمي شد.

ايشان با اشاره به ابتداي زيارتنامه حضرت زهرا و امتحان و ابتلاي ايشان در عوالم قبل گفتند: حضرت عهدي بستند و به اين عالم آمدند تا به عهد خويش عمل كنند و اين كار را هم انجام دادند. صبر بر مصيبت ايشان نيز با پذيرش ولايت و تصديق، ممكن است.

حجت الاسلام والمسلمين ميرباقري در ادامه افزودند: آن چه حجاب ها را بر مي دارد رياضات ما نيست بلكه درگيري شخص رسول خدا است. چنان كه وقتي پيامبر خدا در رؤيا ديدند كه از منبر ايشان، امت را به قهقرا برمي گردانند؛ ايشان با اين بلا، حجت را بر امت تمام كردند. حضرت در مقابل جبهه ابليس ايستادند و راه را براي هدايت گشودند. در اين درگيري دختر پيامبر، بار سختي ها و بلا ها را براي برداشتن حجاب ها به دوش كشيده است. تسليم به حضرت زهرا يعني در اين درگيري انسان تابع ايشان باشد. رسيدن به هدايت، بدون حضرت زهرا ممكن نيست و اين بانو، با بلاي خودشان، همه محبين را نوراني كرده اند. اگر كسي تصديق كرد كه همه افعال ايشان، برابر بندگي خدا است، با حضرت عبور مي كند ولي كسي كه ايشان را تصديق نمي كند و در اين درگيري در جبهه حضرت وارد نمي شود؛ خودش نمي تواند در مقابل ابليس بايستد. چنان كه در فراز اول زيارتنامه اين بانو، خطاب به ايشان عرض مي كنيم «كسي كه شما را تصديق كرد مي تواند خودش را به توحيد و تطهير بشارت دهد.» حضرت زهرا سلام الله عليها در اين صف بندي، «رضا، غضب، تبري و سخطي» دارند كه بايد در همه اين حالات، تابع ايشان باشيم.