پایگاه اطلاع رسانی آیت الله سید محمدمهدی میرباقری - خارج فقه

جلسه 309 خارج فقه کتاب الخمس/ جمع بندی سوره مبارکه حشر و بحث انفال در کیفیت مصرف آن

اینکه یک تعبیر در دو فراز دو معنی داشته باشد، امر بعیدی نیست زیرا ممکن است یک تعبیر معنایی داشته باشد ولی وقتی با قرائنی همراه می شود معنای دیگری پیدا کند؛ به همین دلیل ممکن است تعبیری که در آیه فیء آمده به دلیل قرائن یک معنی داشته باشد و در آیه غنیمت چون این قرائن نیست معنای دیگری داشته باشد.

جلسه 308 خارج فقه کتاب الخمس/ استناد به آیه سوره حشر برای اثبات ملکیت عنوان حاکم و مصرفیت در بحث

بنابراین در این روایت شریفه دو نوع «ما افاء الله» بیان شده که یکی فیء است و دیگری به منزله مغنم است که همان مصرف خمس را دارد؛ لذا مرحوم خویی می فرمایند آیه اول ناظر به فیئی است که بدون درگیری به دست حضرت رسیده که کل آن ملک ایشان است و آیه دوم ناظر به غنائم دارالحرب است که ناظر به خصوص خمس است و ه ...

جلسه 307 خارج فقه کتاب الخمس/ بیان قرائن محقق هاشمی در ملک عنوان بودن خمس و مصرف بودن سه قسم اخیر

مرحوم خویی یک قیدی در تقدیر گرفته و می فرمایند مراد آیه دوم این است که آنچه با قتال و درگیری به حضرت رسول صلی الله علیه و آله برسد باید در این طریق مصرف شود. و آنچه در حرب به حضرت رسول صلی الله علیه و آله می رسد خمس است لذا آیه شریفه در صدد بیان خمس است.

جلسه 306 خارج فقه کتاب الخمس/ بیان کلام مشهور و ادعای مرحوم شاهرودی در مصرف خمس و بررسی روایات

روایات دال بر مصرف در وسائل و در مستدرک بسیار هستند، لذا مرحوم خویی فرموده اند گرچه هریک از این روایات دارای سند متقن نیستند ولی اینکه روایات بسیاری دلالت بر این مضمون دارد که اولا مراد از ذی القربی ائمه علیهم السلام هستند و ثانیا سهم خدای متعال و رسول خدا صلی الله علیه و آله به ذی القربی می رسد و ...

جلسه 305 خارج فقه کتاب الخمس/ تعلق خمس در مال مخلوط به حرام برای صبی؛ شروع بحث مصرف خمس

دلیل دوم ایشان هم آیه شریفه است که تقسیم به شش قسم و ملکیت هریک از این آیه شریفه قابل استظهار است. البته بعض قیود مثل اینکه مراد از ذوی القربی معصومین علیهم السلام هستند و مراد از سه قسم اخیر بنی هاشم هستند، از روایات استفاده می شود.

جلسه 304 خارج فقه کتاب الخمس/ بررسی خمس صبی و ادله رفع القلم؛ قرائن متعدد روایی در قلم کتابت حسنات و...

بنابراین این روایات اصلا ناظر به حکم وضعی نیست تا گفته شود که خمس به اموال صبی تعلق نمی گیرد. و اگر این روایات در این زمینه مجمل باشد، اجمال آن به ادله دال بر تعلق تکلیف سرایت نمی کند زیرا اجمال مخصص منفصل به عام سرایت نمی کند مگر اینکه کسی این مبنا را در اصول نپذیرفته باشد.

جلسه 303 خارج فقه کتاب الخمس/ خمس زن در فرض تامین مئونه توسط شوهر؛ شروط تعلق خمس به مکلف

درباره عبد که اصلا دلیل و وجهی وجود ندارد که خمس را نپردازد؛ لذا اگر کسی قائل شد که عبد مالک می شود باید خود عبد خمس آن را بپردازد و اگر قائل شد که مالک نمی شود و مولای او مالک اموال اوست، مولا باید خمس را بپردازد. بله در باب زکات ادله ای دلالت بر عدم تعلق زکات به اموال عبد دارد و لکن عدم تعلق زکات ...

جلسه 302 خارج فقه کتاب الخمس/ بررسی روایات خاصه در وحدت خمس عناوین خاصه

اگر خمس فوائد توسعه همان خمس فریضه باشد معنای مجموع روایات این است که یک خمس واجب شده است که ائمه علیهم السلام آن را توسعه داده اند و بر عناوین دیگری نیز آن را تطبیق داده اند نه اینکه عنوان جدیدی قرار داده باشند که شامل عناوین سابق نیز جمع شود و تکرر خمس پدید بیاید. یعنی اصلا معنای سنت این است که م ...

جلسه 301 خارج فقه کتاب الخمس/ بررسی ادله وحدت خمس در غوص و معدن به مصداقیت عنوان یا معارضه مفهوم

ممکن است مراد ایشان این باشد که این ادله دلالت دارد که نمی توان در کنار معدن عنوان دیگری هم وجود داشته باشد، به صورتی که نوعا در معدن باید دوبار خمس پرداخت کرد، زیرا این ادله دلالت بر این دارد که وقتی خمس پرداخت شد، مکلف به صورت بالفعل مالک چهارپنجم باقی مانده می شود، درحالی که اگر غالبا متعلق خمس ...

جلسه 300 خارج فقه کتاب الخمس/ بررسی وحدت یا تعدد خمس در مورد معدن و غوص و عناوین خاصه دیگر

یعنی اینکه حضرت فرموده اند «الخمس فی خمسة اشیاء» یا اینکه تنها در یک دلیل به نصاب خمس معدن یا کنز و غوص پرداخته شده و در باقی روایات فقط موضوع بیان شده و سوال و جواب هایی که در روایات است نشان از این دارد که این عناوین موضوعیت دارند نه اینکه صرفا به دلیل خصوصیاتی که در معدن و غوص وجود دارد این عناو ...