پایگاه اطلاع رسانی آیت الله سید محمدمهدی میرباقری - خارج فقه

جلسه 289 خارج فقه کتاب الخمس/ بررسی ادله جبران خسارات و نظریه مرحوم امام

نکته دیگری که در کلامی آمده است این است که رجوع حاکم به مشتری در صورتی است که ادله تحلیل را شامل مواردی که خمس در اموال شیعی باشد ندانیم یا اینکه مشتری شیعه نباشد که ادله تحلیل شامل او نشود و الا طبق ادله تحلیل دیگر حاکم نمی تواند به مشتری رجوع کند و بیع هم از طرف خود ائمه علیهم السلام امضا شده است ...

جلسه 288 خارج فقه کتاب الخمس/ بررسی ادله جبران خسارات و تلف ها و تفصیل مرحوم سید

همانطور که گفته شد اصلی ترین استدلال هایی که در این مسئله ذکر می شود همین دو نکته است؛ و هرکدام از این استدلال ها صحیح باشد تفصیلی که مرحوم بین رأس المال و غیر رأس المال بیان کرده و در مسئله 73 فرموده اند اگر تلف و خسارت از غیر رأس المال باشد جبران نمی شود و مسئله 74 را به رأس المال اختصاص داده اند ...

جلسه 287 خارج فقه کتاب الخمس/ بررسی ادله جبران خسارت در ارباح سال جاری

مرحوم امام در حاشیه بر عروه می فرمایند ملاک تعدد و وحدت تجارت نیست بلکه ملاک این است مکلف چند حساب دفتری و دخل و خرج دارد؟ اگر برای همه کارها یک دخل و خرج داشته باشد، خسارت و تلف از درآمد کسر می شود ولی اگر دو حساب دفتی باشد تلف و خسارت یکی از آنها را نمی توان از درآمد دیگری کسر کرد؛ حتی اگر دو حسا ...

جلسه 286 خارج فقه کتاب الخمس/ مسئله 73 و 74 در بحث جبران خسارات از ربح

در این دو مسئله دو دلیل اصلی وجود دارد که باید بررسی شود؛ اول اینکه آیا جبران خسارت و تلف، یا خود تلف و خسارت مؤونه هست یا خیر؟ دوم هم اینکه آیا با تلف و خسارت، ربح صادق است یا خیر؟ که اگر ربح صادق نباشد می توان آن را جبران کرد.

جلسه 285 خارج فقه کتاب الخمس/ جمع بندی ادله جواز تاخیر مازاد بر مئونه تا سر سال

از کل مباحث گذشته در این مسئله این نکته روشن می شود که جواز تاخیر در نگاه فقها قطعی و متسالم علیه بوده است لذا سعی کرده اند ادله ای برای آن اقامه کنند لکن دلالت ادله ای که اقامه شده است خیلی واضح نیست. مگر اینکه کسی مبنای صاحب سرائر را بپذیرد که اصل این مبنا قابل دفاع نیست.

جلسه 284 خارج فقه کتاب الخمس/ استدلال محقق خویی در جواز تاخیر خمس تا سر سال بخاطر مشروط بودن حکم

در مانحن فیه هم مرحوم خویی می فرمایند پرداخت خمس مشروط به عدم صرف در مؤونه است لذا صرف اموال در مؤونه جایز است و علم به شرط باعث تبدیل واجب مشروط به واجب مطلق نمی شود.

جلسه 283 خارج فقه کتاب الخمس/ ادله جواز تاخیر در مازاد بر مئونه تا پایان سال خمسی

اشکال چهارمی که به این استدلال وارد کرده اند این است که نهایتا این روایت دلالت دارد که باید سالی یک بار خمس پرداخته شود اما دلالت ندارد که این خمس باید آخر سال پرداخته شود بلکه ممکن است پرداختن خمس در اول سال واجب باشد.

جلسه 282 خارج فقه کتاب الخمس / بررسی نظریه محقق خویی در استثناء مئونه بشکل حکم تکلیفی به شرط متاخر

البته مرحوم خویی میتوانند به این اشکال پاسخ دهند که ادله استثناء مؤونه دال بر جواز اتلاف اموال امام علیه السلام بدون ضمان است که در این صورت میتوان آن را در مؤونه صرف کرد و ضمان هم ندارد؛ لکن این استظهار نیازمند قرینه است، و خود این حکم هم یک جعل مستبعدی است که ملک دیگری باشد ولی جواز اتلاف بدون ضم ...

جلسه 281 خارج فقه کتاب الخمس/ نظریه شرط متاخر در تعلق خمس و بررسی حکم تکلیفی و وضعی

بنابراین مرحوم خویی میفرمایند ادله خمس فوائد دلالت بر حکم وضعی دارد، لکن ادله استثناء مؤونه فقط دال بر حکم تکلیفی و جواز تصرف است و دلالتی بیش از این ندارد.

جلسه 280 خارج فقه کتاب الخمس / نظریه تعلق خمس در آخر سال و استدلال های مربوطه

با همین بیان روشن می شود که اشکال دوم هم وارد نیست زیرا اگر بعدیت، علاوه بر بعدیت زمانی، دلالت بر بعدیت رتبی هم داشته باشد ممکن است آن دلالت التزامی که بیان شد تمام باشد و اگر هم کسی این بیان را نپذیرد ممکن است به این لازمه ملتزم شود که اگر کسی اموال خود را تلف کند متعلق خمس نخواهد بود لذا لازمه دو ...