پایگاه اطلاع رسانی آیت الله سید محمدمهدی میرباقری - خارج فقه

جلسه 279 خارج فقه کتاب الخمس / مسئله 72 در بحث جواز اخیر پرداخت مازاد از مئونه تا آخر سال

اگر مراد ایشان این باشد که صرف در مؤونه نه شرط متاخر برای تعلق خمس است و نه شرط فعلی، اشکال مرحوم خویی وارد است زیرا در این صورت (اگر صرف در مؤونه شرط وجوب خمس نباشد) باید خمس را همان لحظه تعلق فایده پرداخت کرد و نمی توان آن را تا پایان سال به تاخیر انداخت.

جلسه 278 خارج فقه کتاب الخمس/ حکم عاصی یا ممنوع از حج نسبت به مصارف سال بعد و استثناء از خمس

مرحوم سید در بیان حکم این مسئله می فرمایند ملاک و معیار، انشاء سفر است لذا هرگاه انشاء سفر کرده باشد، هزینه های سفر هم جزء مؤونه های همان سالی است که انشاء سفر کرده است.

جلسه 277 خارج فقه کتاب الخمس / خمس متوفی در وسط سال؛ بررسی مسئله حج و مئونه سفر در حکم خمس

یعنی ملاک اینکه هزینه ها جزء مؤونه سال قبل باشد یا سال بعد این است که انشاء سفر در کدام سال باشد؛ یعنی اگر انشاء سفر در امسال بوده باشد هزینه های سفر به صورت کلی جزء هزینه های همان سال است لذا اگر هنوز در مسیر رفتن به حج باشد، هزینه های حج و بازگشت و هزینه های رسیدن به مقصد جزء مؤونه های سال قبل اس ...

جلسه 276 خارج فقه کتاب الخمس / تفصیل در خمس اعیان باقی مانده طبق نظریه مرحوم سید و استدلال صاحب مستند

استدلال هایی هم که بر عدم امکان تمسک به عام اقامه شده است، قابل قبول نیستند. اما اینکه گفته شده باید دلیل عموم ازمانی داشته باشد که به لحاظ اصولی ناتمام است، و اما اینکه فایده یک عنوان حدوثی است نیز ناتمام است زیرا ممکن است فایده حیت تعلیلی داشته باشد یعنی «مالی» که فایده بود متعلق خمس است نه اینکه ...

جلسه 275 خارج فقه کتاب الخمس / نظر صاحب جواهر و تعلق خمس در اعیان باقی مانده؛ ادله تفصیل در برطرف شد...

قائلین به تفصیل بین مواردی که از مؤونه خارج میشود و مواردی که داخل مؤونه باقی میمانند اینطور استدلال کرده اند که فقها قائل شده اند که اگر کسی برای تامین نیاز خود چاره ای جز این ندارد که آن را به تدریج تهیه کند، مثل جهزیه که متعارف این است که آن را به تدریج تهیه میکنند زیرا تهیه آن در یک سال مقدور ن ...

جلسه 274 خارج فقه کتاب الخمس / خمس اعیانی باقی مانده سر سال خمسی در کلام محقق حکیم و خویی

ضمن اینکه مفاد «فی کل عام» در همین صحیحه علی بن مهزیار هم این نیست که حتما درآمد باید در همان سال پدید آمده باشد تا متعلق خمس باشد بلکه این قید ناظر به صدر حدیث است که حضرت برای سال 220 احکامی را جعل کرده اند و در اینجا میفرمایند این خمس مربوط به هر سال است و مخصوص یک سال خاص نیست نه اینکه معنای ای ...

جلسه 273 خارج فقه کتاب الخمس / مسئله 63 و 67

مرحوم خویی قید «فی کل عام» را نیاورده و میفرمایند موضوع خمس فائده است و فائده مفهوم حدوثی است یعنی عند الحدوث فایده صدق میکند و در زمان های بعد دیگر عنوان فایده بر آن صادق نیست. لذا اموالی که عین آن باقی مانده است وقتی که فایده بر آن صادق است که استثناء شده است و وقتی هم که باقی مانده است دیگر عنوا ...

جلسه 272 خارج فقه کتاب الخمس / مسئله 63 و 67 در خمس اعیان باقی مانده

ظاهرا مرحوم سید و دیگران هم این حاشیه ای که ایشان بیان کرده اند را میپذیرند و این موارد را جزء مؤونه شخص محاسبه میکنند. البته روشن است که مراد مرحوم حکیم مواردی است که در زندگی متعارف آن را خریداری میکنند اما مواردی که به صورت متعارف عاریه میکنند را اگر خریداری کند متعلق خمس است. مثلا شخصی که عروسی ...

جلسه 271 خارج فقه کتاب الخمس / مسئله 61 و بررسی مفهوم عرفی مئونه و تبعات واگذاری مفهوم به عرف

زبان شارع مقدس هم زبان تاسیسی است که از عرف شروع میشود و اصلاحات عرفی را در یک دستگاهی تغییر میدهد که میتوان از آن تعبیر به زبان تاسیسی شریعت کرد. بنابراین تاسیسی بودن زبان شریعت به این معنی نیست که زبان شرع و زبان عرف دو زبان منفصل از هم هستند بلکه شارع مقدس با زبان عرف شروع میکند و آن را در یک سی ...

جلسه 270 خارج فقه کتاب الخمس / مسئله 61 و بحث استثناء مئونه و تعریف عرفی ابتدایی مفهومی

دلیل اینکه عرف را باید عرف متشرع دانست این است که اگر عرف غیر متشرع را لحاظ کنیم که اصلا هزینه در امر زیارت و بسیاری از امور راجح شرعی را اصلا در نظام اولویت خود در نظر نمیگیرد و آن را سفهی میداند.