متن زیر تقریر و خلاصه ای از جلسه 204 درس خارج فقه مبحث مکاسب محرمه؛ جناب حجت الاسلام و المسلمین میرباقری است که در تاریخ یکشنبه 24 آبان برگزار شده است. قابل ذکر است که متن برداشت شاگردان ایشان از مباحث است.

گفتیم که مرحوم شیخ با اینکه ذیل روایت ابی بصیر (الَّتِي يَدْخُلُ عَلَيْهَا الرِّجَالُ حَرَامٌ وَ الَّتِي تُدْعَى إِلَى الْأَعْرَاسِ لَيْسَ بِهِ بَأْسٌ وَ هُوَ قَوْلُ‏ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ وَ مِنَ النَّاسِ مَنْ يَشْتَرِي لَهْوَ الْحَدِيثِ لِيُضِلَّ عَنْ سَبِيلِ اللَّهِ) را تفسیر برای صدر روایت میدانستند باز فرمودند که این روایت مفید مدعای مرحوم فیض نیست زیرا این روایت در صدد بیان احکام همه اقسام غناء نیست تا نتیجه بگیریم که هر جا غناء با مقارنات حرامی مثل دخول رجال بر نساء همراه نباشد «لیضل عن سبیل الله» نیست.

ظاهرا مرحوم شیخ میخواهند بفرمایند که غناء قسم دیگری هم دارد مثل اینکه همراه قصد اضلال نباشد و در عروسی ها هم به کار نرورد. به نظر شیخ این دسته اگر لهوی باشند حرام هستند.

مضل بودن گاهی به مقارنات حرام واقع میشود و گاهی به لهوی بودن که البته این روایت در مورد این قسم ساکت است. لذا حکم این قسم را از روایاتی مثل «قد تکون للرجل جاریة تلهیه...» به دست می آوریم.

پس غناء لهو الحدیثی است که گاهی مضل است و گاهی مضل نیست زیرا اصلا لهوی نیست. یعنی تلازمی بین لهو الحدیث و لهوی بودن لحن نیست. اما همین لهو الحدیث در حکم حرمت استثنائاتی دارد مثل شب عروسی.

این کلام مرحوم شیخ کلام متینی است الا اینکه فی النفس شیء. زیرا ظهور روایات در این است که مغنیه وقتی با همان کیفیت در مجلس عروسی بخواند جائز است و این ظهور در این دارد که وجه حرمت مقارناتی است که در مجلس عروسی وجود ندارد. زیرا به هیچ وجه نمیتوان به جواز الهاء در شب عروسی ملتزم شد (عدم جواز الهاء آبی از تخصیص است)

اصل اشکال مرحوم شیخ این است که در حدیث ابی بصیر ظاهر این است که مناط را بیان فرموده و آن هم قول الله ... است. پس نمیتواند استثناء حکمی باشد. لذا جز به دلیل مقارنات نمیتواند وجهی برای تفاوت حکم وجود داشته باشد.