پایگاه اطلاع رسانی آیت الله سید محمدمهدی میرباقری - خارج اصول

جلسه نهم فلسفه اصول فقه/ اشتراکات و اختلافات نظریه مرحوم طباطبایی و مرحوم نائینی

ریشه این مطلبی که ایشان بیان کرده اند این است که ریشه اسلامیت را بعد از توحید به شریعت بازگردانده و می فرمایند در دوران خلفا به شریعت بهتر عمل می شده است لذا آغاز استبداد از دوران بنی امیه است؛ درحالی که حلقه اتصال الوهیت و شریعت، ولایت است، و ایشان به این نسبت بین الوهیت و شریعت که همان ولایت است ...

جلسه هشتم فلسفه اصول فقه/ نظریه علامه طباطبائی و پاسخگویی در عدم کفایت دین در مدیریت و قانونی اجتماعی

اولین اشکال این است که با زندگی های پیچیده شدن امروز و وجود هزاران قاعده در هریک از بخش های زندگی، دین پاسخ گوی آنها نیست زیرا حجم قوانین در هریک از بخش های زندگی، بسیار بیشتر از کل قوانین فقهی است. مثلا برای حوزه حمل و نقل زمینی، دریایی و هوایی مجلدات بسیاری از قوانین وجود دارد که حجم آن بیش از قو ...

جلسه هفتم فلسفه اصول فقه/ نظریه مرحوم علامه طباطبایی در نسبت شریعت و نظام اجتماعی

بنابراین انسان برای تامین نیازمندی های ثابت خود یک نیازمندی های متغیری هم پیدا می کند. مثلا برای رفت و آمد در زمانی نیاز به این وسائل حمل و نقل نبوده است ولی در زمان ما نیاز به آنها وجود دارد؛ همچنین برای تأمین نور زمانی از شمع استفاده می شده است ولی در زمان ما پیچیدگی های زیادی برای تأمین این نیاز ...

جلسه ششم فلسفه اصول فقه/ دفاع از نظریه محقق نایینی در مقابل عرفی سازان محض حاکمیت

نظریه مرحوم علامه طباطبایی هم شبیه نظریه مرحوم نائینی است. ایشان نیز احکام را به دو دسته ثابت و متغیر تقسیم کرده و اینکه حوزه احکام متغیر، حوزه دخالت فقیه است یا خیر را خیلی تبیین نکرده اند؛ دلیل عدم تبیین را هم اینطور بیان کرده اند که بحثی که مطرح کرده اند از زاویه فلسفه علوم اجتماعی است نه از زاو ...

جلسه پنجم فلسفه اصول فقه/ تقسیم احکام به ثابت و متغیر و عرفی و عقلائی بودن امر اداره و حکومت

بنابراین مرحوم نائینی در شروط و خصوصیات نمایندگان مجلس می فرمایند که گرچه نیازی نیست که فقیه باشند، اما باید کارشناس در فن سیاست باشند و علاوه بر آن، وارستگی از هوی و طمع و خیرخواهی نسبت به مملکت را هم جزء خصوصیات نماینده دانسته اند. لذا ایشان می فرمایند به دلیل شورویت ممکن است نماینده غیر مسلمان د ...

جلسه چهارم فلسفه اصول فقه/ تبیین نظریه قوانین ثابت و متغیر و نسبت آنها با دین

درباره کلام مرحوم نائینی باید به دو نکته توجه داشت؛ اول اینکه ظاهرا ایشان در تفکیک بین قوا و دفاع از مجلس تقنین متأثر از مونتسکیو هستند. نکته دوم در کلام ایشان هم این است که اگر محتوای این قوانین متغیر، عرفیه محضه هستند و هیچ ارتباطی به شریعت ندارند، دلیلی هم برای واگذاری آن به ولی امر وجود نخواهد ...

جلسه سوم فلسفه اصول فقه/ بررسی نسبت بین حکومت و دین و نظریه محقق نایینی در کتاب تنبیه الامه

این تقسیمی که ایشان بیان کرده اند در پاسخ به این اشکال است که قانون گذاری حق خدای متعال است و استنباط آن کار فقهاست. لذا مجلس نه حق قانون گذاری دارد و نه توان آن را دارد. یعنی اگر می خواهند قانون گذاری کنند که حق ندارند و اگر می خواهند استنباط کنند که توانایی ندارند.

جلسه دوم فلسفه اصول فقه/ بررسی مبانی مختلف و افق در ضرورت فسلفه اصول ناظر به مدیریت حکومت

مثال دیگری که می توان برای تفاوت سنخ احکام بیان کرد «پول» است که گاهی به عنوان طلا و نقره مسکوک مورد دقت قرار میگیرد و احکام آن بیان می شود که زکات آن واجب و کنز کردن آن حرام است و امثال ذلک؛ ولی گاهی بازار پول و سرمایه و نسبت آن با بازارهای چهارگانه پول، سرمایه، کالا و کار سنجیده می شود. روشن است ...

جلسه اول فلسفه اصول فقه/ بیان دو رویکرد در ضرورت فلسفه اصول

باید توجه داشت که این نکته به معنی حذف مسائل اصول نیست، بلکه به این معناست که اولویت ها مشخص شود و امکانات و سرمایه انسانی به میزان اولویت ها تخصیص داده شود، لذا در نگاه مختار باید به بسیاری از مسائل اصول بیش از آنچه فعلا به آن پرداخته میشود پرداخته شود، تا ظرفیت آنها ارتقاء پیدا کرده و بتوان با آن ...